Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #174

Διαχείριση παθήσεων στο φαρμακείο 56 | Μάιος - Ιούνιος 2019 | ματος και την αποφυγή εμφάνισης φαρμακολογικού αποτε- λέσματος σε γειτονικούς ιστούς. Οι τρέχουσες προσπάθειες στην τοπική απελευθέρωση φαρμά- κων επικεντρώνονται στην ανάπτυξη συστημάτων χορήγησης νανο- και μικρο-σωματιδίων. Τα νανογαλακτώματα, τα λιποσώμα- τα, τα στερεά νανοσωματίδια λιπιδίων, οι νανοδομημένοι λιπιδικοί φορείς, τα πολυμερή νανοσωματίδια και τα μικκύλια έχουν απο- δείξει την ικανότητά τους να απελευθερώνουν μόρια σε δερματι- κούς ιστούς και ιδιαίτερα στους θύλακες των τριχών. Ωστόσο, οι υποκείμενοι μηχανισμοί εξακολουθούν να είναι άγνωστοι: αν και είναι πολύ απίθανο να είναι σε θέση οι ακέραιοι νανοφορείς να διασχίσουν ανέπαφη την κεράτινη στιβάδα, αυτό εξακολουθεί να αποτελεί ζήτημα έντονης επιστημονικής διαπραγμάτευσης. Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι τα νανοσωματίδια μπορούν να διασπαστούν κατά την επαφή με το δέρμα ή να εναποτεθούν κατά προτίμηση σε περιοχές μεταξύ των συστάδων (αύλακες του δέρματος), αυξάνοντας έτσι τοπικά τις συγκεντρώσεις φαρμάκων (δηλ. αυξημένη θερμοδυναμική δραστικότητα) και άρα η μεγαλύ- τερη και καλύτερη κάλυψη του δέρματος μπορεί πιθανά να διευ- κολύνει την κατανομή του φαρμάκου στο δέρμα. ΝΑΝΟΤΕΧΝΟΛΟΓΊΑ ΚΑΙ ΑΝΤΗΛΙΑΚΆ ΣΚΕΥΆΣΜΑΤΑ Στην κατηγορία της χρήσης νανοσωματιδίων στην τοπική δερ- μική χορήγηση είναι και η χρήση νανοσωματιδίων οξειδίου του ψευδαργύρου και διοξειδίου του τιτανίου. Η αλλαγή του μεγέ- θους και η απόφαση χρήσης νανοσωματιδίων αυτών των δύο συστατικών οφείλεται τόσο σε αισθητικούς λόγους, ώστε το αντηλιακό να μην αφήνει μια λευκή μη απορροφήσιμη από το δέρμα επιφάνεια, αλλά και στη μεγαλύτερη επιφάνεια κάλυψης που επιτυγχάνεται με τη μείωση του μεγέθους αυτών των σωμα- τιδίων. Παραδοσιακά τα δύο αυτά συστατικά χρησιμοποιούνται στα αντηλιακά σκευάσματα. Το διοξείδιο του τιτανίου προστα- τεύει από τις UVB ακτινοβολίες (290-320nm), ενώ το οξείδιο του ψευδαργύρου κυρίως από τις UVA (320-400nm). Η χρήση και των δύο στο ίδιο σκεύασμα δίνει τη δυνατότητα ευρύτερου φάσματος προστασίας. Η έκθεση του δέρματος σε αντηλιακές συνθέσεις που περιέχουν νανοσωματίδια οδηγεί στην ενσωμάτωση των διοξειδίου του τιτανίου και οξειδίου του ψευδαργύρου στην κεράτινη στιβά- δα, γεγονός που μπορεί να μεταβάλλει ή να καθυστερήσει την απομάκρυνση των νανοσωματιδίων λόγω των φυσικοχημικών αλληλεπιδράσεων σωματιδίου-σωματιδίου, σωματιδίου-δέρμα- τος και δέρματος-σωματιδίου-ηλιακής ακτινοβολίας. Και τα δύο αντηλιακά νανοσωματίδια επάγουν φωτο-κυτταροτοξικότητα και γονιδιοτοξικότητα, γεγονός που έχει παρατηρηθεί σποραδικά σε πειράματα κυτταρικών σειρών ειδικά σε περίπτωση μακροχρό- νιας έκθεσης. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή όταν αναπτύσσονται νέα αντηλιακά, όπως επίσης και στην έρευνα που περιλαμβάνει τη σταθεροποίηση των αντηλια- κών όπου χρησιμοποιούνται νανοσωματίδια, τις χρόνιες εκθέσεις και τη μείωση της παραγωγής ελεύθερων ριζών από τα ίδια τα νανοσωματίδια. ●