Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #172

55 Δεν υπάρχει ομοφωνία μεταξύ των παγκόσμιων φορέων για το τι ορίζεται ως ΣΔ. Η κοινή αντίληψη είναι ότι πρόκειται για «over the counter» διατροφικά προϊόντα που αποτελούν συμπυκνωμένες πηγές θρεπτικών ή φυσιολογικών συ­ στατικών ή βιοδραστικές ουσίες προερχόμενες από φυσικές πηγές και διατίθενται από εξειδικευμένη αγορά (φαρμακεία) σε διακριτές δοσομετρικές μονάδες (χάπια, παστίλιες, φακελάκια κτλ.). Παρότι η ελληνική νομοθεσία, η οποία ακολουθεί την ευρωπαϊκή, περιλαμβάνει στα ΣΔ μόνο την πρώτη κατηγορία (θρεπτικά ή φυσιολογικά συστατικά), η προσέγγιση του θέματος από τη γενικότερη άποψη είναι χρήσιμη για να συμπεριληφθούν όλοι όσοι συμμετέχουν στη χορήγηση και κατανάλωση των ΣΔ, δεδομένου ότι το 77% των χορηγήσεων/καταναλώσεων γίνεται χωρίς συνταγή γιατρού. Έτσι ΣΔ είναι οι βιταμίνες, τα ανόργανα στοιχεία, τα αμινοξέα, τα ω3, τα διάφορα βότανα, τα προβιοτικά κ.ά. Η εκτίμηση της αξίας των ΣΔ γίνεται με βάση το κίνητρο που οδηγεί στην κατανάλωσή τους. Εκείνο που τα κάνει πολύ ελκυστική επιλογή είναι ότι παριστούν κάτι πιο περιεκτικό από την κοινή διατροφή και κάτι λιγότερο τοξικό από τα φάρμακα, τα οποία προϋποθέτουν διάγνωση, συνταγογράφηση και αποζημίωση. Με τα ΣΔ μπορεί κανείς, θεωρητικά, με τρόπο «φυσικό» να παρέμβει και είτε α) να αποκαταστήσει διατροφικά ελλείμματα είτε β) να ενισχύσει τη λειτουργία του οργανισμού του είτε γ) να προλάβει κάποια νοσήματα. α) Διατροφικά ελλείμματα υπάρχουν ακόμα και στις αναπτυγμένες χώρες. Το ποσοστό 3-4% των ατόμων με ελεύθερη πρόσβαση στην τροφή δεν προσλαμβάνει τις αναγκαίες ημερήσιες ποσότητες διατροφικών συστατικών. Επίσημοι φορείς έχουν αναγνωρίσει διατροφικά συστατικά, των οποίων η έλλειψη θα απασχολήσει μακροπρόθεσμα τη δημόσια υγεία. Ο αποκλεισμός ομάδων τροφίμων από το διαιτολόγιο, η ηλικία και ο περιορισμός των προσλαμβανόμενων θερμίδων ενισχύουν περισσότερο το φαινόμενο αυτό. Σε αυτήν την περίπτωση η χορήγηση ΣΔ είναι μια προφανής λύση. Ωστόσο οι μελέτες έχουν δείξει ότι τα πολυβιταμινούχα/πολυστοιχειακά σκευάσματα έχουν αποκαταστήσει τα ελλείμματα κάποιων συστατικών, όμως όχι όλων. β) Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα περισσότερα ΣΔ λαμβάνονται για τη γενική ευεξία και για την υγεία, καθώς και για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού, ενώ οι τυπικοί καταναλωτές στις δυτικές κοινωνίες έχουν το προφίλ του ενημερωμένου και ευαισθητοποιημένου στα θέματα υγείας ατόμου. Η επιμήκυνση του μέσου όρου ζωής συμβάλλει θετικά, γιατί μεγεθύνει την επιθυμία για μακροχρόνια υγεία και ευεξία, κυρίως μέσω φυσικών/μη επικίνδυνων τρόπων. γ) Για την κατανάλωση ΣΔ με σκοπό την πρόληψη νόσου, υπάρχουν τόσο θετικές όσο και αρνητικές μελέτες. Κατά κανόνα έχουν μελετηθεί η επίδραση στη γενική θνησιμότητα, στα καρδιαγγειακά νοσήματα και στον καρκίνο και πολύ Η εκτίμηση της αξίας των συμπληρωμάτων διατροφής γίνεται με βάση το κίνητρο που οδηγεί στην κατανάλωσή τους. Εκείνο που τα κάνει πολύ ελκυστική επιλογή είναι ότι παριστούν κάτι πιο περιεκτικό από την κοινή διατροφή και κάτι λιγότερο τοξικό από τα φάρμακα, τα οποία προϋποθέτουν διάγνωση, συνταγογράφηση και αποζημίωση. 