Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #172

ΥΓΙΩΣ ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟΙ / Η σωστή φαρμακευτική δόση στα παιδιά Η δόση ενός φαρμάκου θα πρέπει να είναι τόση ώστε να είναι θεραπευτική, αλλά χωρίς να είναι υπερβολική και να γίνεται επιβλαβής για τον οργανισμό (καθώς ως γνωστόν οι παρενέργειες των φαρμάκων συχνά εξαρτώνται από τη δόση). H δοσολογία στα παιδιά θα μπορούσε θεωρητικά να έχει ως βάση τη δοσολογία των ενηλίκων, αλλά αυτό δεν ακολουθείται πρακτικά, καθώς παιδιά και ενήλικες εμφανίζουν μεγάλες διαφορές στο είδος και την ταχύτητα των μεταβολικών διαδικασιών. Η μεταφορά της δόσης του ενηλίκου στα παιδιά με βάση το σωματικό βάρος δεν είναι αξιόπιστη, ιδιαίτερα για τα βρέφη. Γι’ αυτό η δόση ενός φαρμάκου στην Παιδιατρική υπολογίζεται κατά κανόνα ανά χιλιόγραμμο (kg) βάρους σώματος του παιδιού, σε ελάχιστες περιπτώσεις ανά τετραγωνικό μέτρο (m 2 ) επιφάνειας σώματος και πολύ σπανιότερα σε σταθερή βάση. Ωστόσο ο υπολογισμός της δόσης ανάλογα με το βάρος του σώματος του μικρού ασθενούς είναι επιστημονικά η επικρατούσα πρακτική. Συνεπώς για να χορηγηθεί σωστά ένα φάρμακο σε παιδί θα πρέπει να είναι γνωστά η ηλικία του ασθενούς, το σωματικό του βάρος και η περιεκτικότητα σε δραστική ουσία του σκευάσματος που θα χρησιμοποιηθεί. Επιπλέον πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη η μέγιστη ημερήσια δόση (που ορίζεται για όλα σχεδόν τα φάρμακα), η υπέρβαση της οποίας μπορεί να καταστήσει το φάρμακο τοξικό. Για τους παιδιατρικούς ασθενείς η μέγιστη ημερή­ σια δόση συνήθως αντιστοιχεί στην κανονική δόση του ενήλικα. Παράδειγμα υπολογισμού δοσολογίας φαρμάκου σε παιδιά Είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να γνωρίζει κανείς πώς να χορηγεί το κατάλληλο φάρμακο στη σωστή δοσολογία και οι γονείς των μικρών ασθενών ζητούν συχνά τη συμβουλή του φαρμακοποιού για να βοηθηθούν. Χρήσιμο είναι λοιπόν να δούμε ένα παράδειγμα: Έχουμε έναν ασθενή 4 ετών, που ζυγίζει 16 κιλά και πρέπει να λάβει φάρμακο σε δόση 10mg/kg/δόση, κάθε 4-6 ώρες. Το σκεύασμα που θέλουμε να χορηγήσουμε έχει περι­ εκτικότητα 200mg/5ml (τα περισσότερα σκευάσματα για παιδιατρική χρήση είναι σε υγρή μορφή). Ο ασθενής σε κάθε δόση θα πρέπει να πάρει 16x10mg=160mg και αυτά περιέχονται σε 4ml του συγκεκριμένου σκευάσματος (5ml περιέχουν 200mg, άρα 1ml περιέχει 40mg). Με ανάλογο τρόπο υπολογίζονται οι δόσεις σε όλα σχεδόν τα φάρμακα για παιδιατρική χρήση. Για την επιτυχία μιας φαρμακευτικής αγωγής καθοριστικό ρόλο παίζουν η επιλογή του κατάλληλου φαρμάκου αλλά και η σωστή δοσολογία αυτού. Η δοσολογία των φαρμάκων στους παιδιατρικούς ασθενείς είναι ένα σύνθετο και σοβαρό ζήτημα, το οποίο γίνεται πιο πολύπλοκο όσο μικρότερη είναι η ηλικία του παιδιού. Πώς υπολογίζεται η δοσολογία των παιδικών φαρμάκων 42 της Μαργαρίτας Μαρκοὐρη