Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #171

σε γέροντες οφείλεται σε καρδιαγγειακά αίτια, με υψηλά ποσοστά θανάτων και αναπηρίας. Το ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς παρουσιάζει, με τη γήρανση, πολύ συχνότερα την αρρυθμία της κολπικής μαρμαρυγής, ενώ ενίοτε άγει τα ερεθίσματα πολύ αργά, με αποτέλεσμα να χρειάζεται πολύ πιο συχνά εμφύτευση βηματοδότη σε σχέση με νεότερα άτομα. Αυτό συμβαίνει και λόγω μείωσης και εκφυλισμού των κυττάρων του φλεβοκόμβου και του ερεθισματαγωγού συστήματος της καρδιάς. Η φθορά των βαλβίδων της καρδιάς στους ηλικιωμένους εμφανίζεται με σκλήρυνση-ασβέστωση των πτυχών τους, με αποτέλεσμα τις πολύ πιο συχνές βαλβιδοπάθειες, με τη μορφή της στένωσης ή και της ανεπάρκειας. Συχνά μάλιστα θα βρούμε τις λεγόμενες πολυβαλβιδοπάθειες και μεικτές παθήσεις μιας βαλβίδας. Ιδιαίτερη μνεία απαιτεί το γεγονός ότι συνυπάρχουν πολλές παθήσεις στο ίδιο άτομο και ενίοτε και από άλλα οργανικά συστήματα, πλην του καρδιαγγειακού, με αποτέλεσμα ιδιαίτερα αυξημένα ποσοστά επιπλοκών, π.χ. στο οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου και στην καρδιακή ανεπάρκεια. Ομοίως, η χρήση πολλαπλών φαρμάκων για διάφορα προβλήματα υγείας χρειάζεται ειδική μέριμνα δεδομένων των αλληλεπιδράσεών τους. Η χρήση της φαρμακευτικής αγωγής, όπως στατίνες και αντιυπερτασικά, καλό θα είναι να γίνεται με σύνεση, δεδομένης της ιδιαίτερα ευαίσθητης αντίδρασης που παρουσιάζεται στις μεγα­ λύτερες ηλικίες. Συνυπάρχουσες παθήσεις, όπως η υπερτροφία του προστάτη, η νεφρική δυσλειτουργία και η γεροντική κατά­ θλιψη, σε συνδυασμό με φαινόμενα γνωστικής έκπτωσης, απαιτούν επίσης ειδική μεταχείριση. Τα δύο τελευταία, μάλιστα, επηρεάζουν και τη συμμόρφωση των ασθενών στις οδηγίες και στη φαρμακευτική αγωγή. Σύμφωνα με το Journal of Geriatric Cardiology, ιδιαίτερα επιβαρυντικοί παράγοντες είναι και οι συνυπάρχουσες πνευμονολογικές παθήσεις, αλλά και η μειωμένη κινητι­ κότητα/άσκηση των ηλικιωμένων. ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΣΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΤΡΙΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Τα συμπτώματα των παθήσεων της καρδιάς και των αγγείων στους υπερήλικες συχνά δεν έχουν την κλασική τους μορφή. Μπορεί να έχουμε λιποθυμικά επεισόδια ή «ζάλη» ως αποτέλεσμα αρρυθμίας ή γνωστική έκπτωση ως αποτέλεσμα πολλαπλών συρρεόντων μικρών, ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων. Ενίοτε η καρδιακή ανεπάρκεια εμφανίζεται με συμπτωματολογία «αδυναμίας» και κόπωσης, η στηθάγχη και οι αρρυθμίες λαμβάνουν άτυπες μορφές. Δεν θα πρέπει επίσης να ξεχνάμε ότι και οι περιγραφές των συμπτωμάτων που δίνουν οι γέροντες συχνά δεν αντιστοιχούν στις βιβλιογραφικές αναφορές. Να έχουμε κατά νου και τις παραμέτρους συμμόρφωσης και γνωστικής έκπτωσης. 55 Τα συμπτώματα των παθήσεων της καρδιάς και των αγγείων στους υπερήλικες συχνά δεν έχουν την κλασική τους μορφή. 