Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #167

46 Με βάση την αξιολόγηση της κλίμακας συμμόρφωσης, ο φαρμακοποιός γνωρίζει τις πληροφορίες που πρέπει να δώσει στον ασθενή και πώς μπορεί να επηρεάσει θετικά τη φαρμακευτική του εμπειρία. 11,12 Ο φαρμακοποιός επίσης μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή στην τήρηση του θεραπευτικού σχήματος, με τη δημιουργία «πλάνου συμμόρφωσης», το οποίο περιέχει: φωτογραφία και όνομα φαρμάκου, δόση και ώρα που πρέπει να το λάβει και οδηγίες, π.χ. λήψη με άδειο στομάχι, την ίδια ώρα καθημερινά 13 κτλ. Διακοπή καπνίσματος Στην περίπτωση καπνιστή με χρόνια πάθηση αναπνευστικού, ο φαρμακοποιός τον παροτρύνει να κόψει το κάπνισμα και αξιολογεί τη δυνατότητα επίσκεψης σε ιατρείο διακοπής καπνίσματος ή/και έναρξης φαρμακοθεραπευτικής αντιμετώπισης με Θεραπεία Υποκατάστασης Νικοτίνης (NRT). Χρήσιμο είναι το τεστ εκτίμησης βαθμού εξάρτησης από το κάπνισμα (βλ. Πίνακα 2). Με βάση το βαθμό εξάρτησης, ο φαρμακοποιός αξιολογεί τη φαρμακοθεραπευτική αντιμετώπιση του ασθενή (συνήθως συνδυασμός σκευάσματος από του στόματος και επιθέματος νικοτίνης). Στη συνέχεια ενημερώνει τον ασθενή για τις ανεπιθύμητες ενέργειες, είτε σε έλλειψη είτε σε υπερδοσολογία, και για την αντένδειξη σε κύηση και θηλασμό. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται σε ασθενείς με πρόσφατο οξύ στεφανιαίο σύνδρομο, καθώς η νικοτίνη προάγει το σπασμό των στεφανιαίων αρτηριών και επιδεινώνει την κατάσταση. Πόσο σύντομα αφού ξυπνήσετε καπνίζετε το πρώτο σας τσιγάρο; Μέσα στα πρώτα 5' (3) Μέσα στα πρώτα 6-30' (2) Μέσα στα πρώτα 31-60' (1) Μετά τα 60' (0) Είναι δύσκολο να μην καπνίσετε σε μέρη όπου το κάπνισμα απογορεύεται (π.χ. εκκλησία, κινηματογράφος, τρένο, εστιατόριο κτλ.); Ναι (1) Όχι (0) Ποιο τσιγάρο σας είναι δύσκολο να μην καπνίσετε; Το πρώτο της ημέρας (1) Οποιοδήποτε άλλο (0) Πόσα τσιγάρα καπνίζετε την ημέρα; 10 ή λιγότερα (0) 11-20 (1) 21-30 (2) 31 ή περισσότερα (3) Καπνίζετε πιο συχνά κατά τις πρώτες ώρες μετά το ξύπνημα από ό,τι στο υπόλοιπο της ημέρας; Ναι (1) Όχι (0) Καπνίζετε ακόμη και όταν μια ασθένεια σας αναγκάζει να μείνετε κλινήρης κατά το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας; Ναι (1) Όχι (0) Ο ασθενής μπορεί να συμπληρώσει απευθείας το ερωτηματολόγιο. Το εύρος της βαθμολογίας κυμαίνεται μεταξύ 0 και 10. Αυτό επιτρέπει την ακριβή εκτίμηση της εξάρτησης από τη νικοτίνη, πάνω στην οποία θα βασιστεί η θεραπεία: Aποτέλεσμα 0-3: καθόλου ή χαμηλή εξάρτηση από τον καπνό. Αποτέλεσμα 4-6: μέση εξάρτηση από τον καπνό. Αποτέλεσμα 7-10: υψηλή εξάρτηση από τον καπνό. Πίνακας 2: Τεστ εκτίμησης βαθμού εξάρτησης (κλίμακα Fagerström) ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ / ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ