Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #166

80 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΖΩΗ & ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ / συνεντευξη Θέλεις να μου πεις και άλλες τέτοιες δυνατές συναι- σθηματικά στιγμές, από όλη αυτή τη δράση σου από το 1980; Θυμάμαι στο Τσαντ, στη μέση του πουθενά, μια κοπέλα 18 χρονών με ένα μωρό στην αγκαλιά με βαρύ υποσιτισμό και με άλλα δυο κουτσούβελα (από τα 14 πρέπει να είχε αρχίσει αυτή η γυναίκα να γεννάει!). Δεν μπορούσα να συνεννοηθώ κα- λά, αν και υπήρχε μεταφραστής, και κάποια στιγμή του ζητάω –με τα μάτια πιο πολύ– να τη ρωτήσει: «Είναι ευχαριστημένη από τη ζωή της; Τι θα ήθελε να έχει αυτή τη στιγμή;». Το απαντητικό της βλέμμα, τόσο εκφραστικό, τα έλεγε όλα. Ένα «κατηγορώ» ήταν… ένα πολύ ευγενικό, γλυκό, ανθρωπινό, πονεμένο «κατηγορώ». Το κουβαλάω μέσα μου αυτό και με φορτώνει με ένα συναίσθημα ευθύνης. Βλέπεις μπροστά σου το αποτέλεσμα όλων αυτών των πολιτικών που ή ανέχεσαι και σιωπάς ή δεν γνωρίζεις ή δεν ψάχνεις να γνωρίσεις, αλλά έχουν επίδραση σε πραγματικούς ανθρώπους, με πρόσωπο και όνομα και υπόσταση. Σε ένα άλλο μου ταξίδι με τη διεθνή Unicef, αυτή τη φορά στην Ιορδανία, εντυπωσιάστηκα με το πόση δύναμη και πάθος έπαιζαν τα παιδιά. Χωρίς παιχνίδια, με κάτι ρόδες, υποτυπώδεις μπάλες, με κουβάρια, με ύφασμα. Είδα 150 παιδιά να παίζουν ποδόσφαιρο και να το χαίρονται. Τα πιο χαρούμενα παιδιά είδα στις πιο δύσκολες συνθήκες, άθλιες συνθήκες, χωρίς αποχέτευση, χωρίς φαγητό, αλλά αυτά έπαιζαν… Εσύ σαν άνθρωπος, τι βλέπεις μπροστά; Πώς βλέπεις να πηγαίνουν τα πράγματα; Σαν άτομο είμαι αισιόδοξη και νομίζω ότι όταν ασχολείσαι με αυτές τις οργανώσεις, δεν έχεις το δικαίωμα να είσαι απαισιόδοξος, μόνο θετική σκέψη πρέπει να έχεις. Από την άλλη, καμιά φορά θεωρώ ότι αφήνουμε το γενεσιουργό αίτιο ανέπαφο, ότι ανεχόμαστε να ανακυκλώνονται τα αίτια που προκαλούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε. Μιλώντας για το προσφυγικό, για παράδειγμα, συζητάμε για τα προ- γράμματα που είναι αναγκαία και επείγοντα. Πρέπει όμως να κάνουμε κάτι για τον πόλεμο. Να φωνάξουμε: «αυτά τα παιδιά δεν θα ήταν εδώ, αν δεν υπήρχε αυτό το πράγμα στη χώρα τους. Θα ήταν σπίτι τους και θα έπαιζαν στην αυλή τους, θα είχαν το σχολειό τους και το νοσοκομείο τους. Αυτά είναι εδώ, επειδή εκδιώχθηκαν». Το θέμα είναι ποια είναι η «γενεσιουργός αιτία». Ο πόλεμος είναι και αυτός σύμπτωμα, πίσω από το οποίο βρίσκεται κάτι άλλο και πίσω από αυτό το κάτι άλλο, βρίσκεται πάντα κάτι άλλο... Ακριβώς. Υπάρχουν τα κέντρα αποφάσεων, που κάποια από αυτά είναι ορατά και κάποια –τα πιο πολλά ενδεχομένως– αόρατα, καθώς και τα συμφέροντα που εξυπηρετούνται ή συγκρούονται και δημιουργούν τόσες πολλές αιματηρές κα- ταστάσεις στον κόσμο. Είναι απογοητευτικό. Εγώ όμως προ- σωπικά πιστεύω ότι είναι αποστολή κάθε ανθρώπου να στέκεται όρθιος και να προσπαθεί να βρει ερεθίσματα, να βρει άλλους (γιατί μόνος σου δεν μπορείς να κάνεις πράγματα), να βρει λόγους να νιώθει χρήσιμος. Θα ήθελα ας πούμε αυτή η Ευρωπαϊκή Ένωση των χωρών να ήταν ανθρωποκεντρική. Να μην ήταν προεξάρχουσα η οικονο- μία, αλλά το «ευ ζην» κάθε ανθρώπου. Εσύ, στα διεθνή δρώμενα, ποιος πιστεύεις ότι είναι, αν υπάρχει, κάποιος ειδικός ρόλος της Ελληνικής Επι- τροπής της Unicef σε σχέση με την εξέλιξή τους; Καταρχάς να πω ότι είμαστε στο προσκήνιο ως χώρα, επειδή είμαστε χώρα εισόδου προσφύγων, άρα μπορού- με σε κάποιο βαθμό να διαμορφώσουμε κάποια γνώμη και κάποιες αποφάσεις. Εκείνο όμως που μου είχε κάνει εντύπωση την πρώτη φορά που συμμετείχα σε συνάντηση προέδρων των εθνικών επιτροπών της Unicef ήταν ότι δεν υπήρχε στη φιλοσοφία τους η πολιτική στάση. Τους είπα εγώ: «Δεν πρέπει να βγάλουμε μια απόφαση, που να την προβάλλουμε;» και τους φάνηκε πολύ περίεργο. Αποφεύ- γουν δηλαδή τη σύνδεση ανάμεσα στην ανθρωπιστική αντίληψη και την κοινωνικοπολιτική. Θεωρούν ότι απλά συζητάμε, ενημερωνόμαστε, ενδεχομένως να υπάρχει και κάποια συνέργεια μεταξύ κάποιων επιτροπών. Τα τελευταία χρόνια όμως έχουν αρχίσει να αντιμετωπίζουν την ανάγκη ότι πρέπει να είναι πιο ανοικτοί στα ερεθίσματα που έρχονται από την κοινωνία, χωρίς να μιλάμε για κομματικοποίηση, αλλά για τα ανθρώπινα δικαιώματα ως πολιτική αντίληψη. Πόσο θα κρατήσεις εκεί; Όσο πάνε οι δυνάμεις σου; Ναι. Είναι κάτι που αγαπάω, που το ζω, με γεμίζει πάρα πολύ. Μέσα σε αυτήν την αδικία και τον κατακερματισμό που έχουμε υποστεί, θέλω να μπορώ να πω στην εγγόνα μου ότι «ναι, βρε παιδί μου, σε έχω φέρει να ζήσεις σε έναν κόσμο με πολύ δύσκολες συνθήκες, δυσκολότερες από τις δικές μου όταν μεγάλωσα, που δεν τον έχω στην ουσία βελτιώσει, αλλά κάτι έκανα, δεν το κατάπια έτσι και κάθισα στον καναπέ μου και έκλαιγα τη μοίρα μου». Έχει αποδειχθεί πολλές φορές ότι πολλοί άνθρωποι μαζί μπορούν να κάνουν εξαιρετικά πράγματα… Βλέπεις μπροστά σου το αποτέλεσμα όλων αυτών των πολιτικών που ή ανέχεσαι και σιωπάς ή δεν γνωρίζεις ή δεν ψάχνεις να γνωρίσεις, αλλά έχουν επίδραση σε πραγματικούς ανθρώπους, με πρόσωπο και όνομα και υπόσταση.