Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #165

63 λάθους στην περιεκτικότητα των συστατικών θα πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν σε κάθε περίπτωση. Όσον αφορά τις πιθανές αλληλεπιδράσεις με τη φαρ- μακευτική θεραπεία ασθενών, υπάρχει μια γκρίζα πε- ριοχή, καθώς φαντάζει απίθανο να δρομολογηθούν συστηματικές μελέτες ασυμβατότητας φαρμάκων με συμπληρώματα διατροφής σε ασθενείς, με δεδομένο ότι κάτι τέτοιο δεν απαιτείται από καμιά εθνική νο- μοθεσία. Τα όποια –λιγοστά– στοιχεία που προκύπτουν στη βιβλιογραφία, αφορούν κυρίως μελέτες περίπτωσης μετά από ανάλογα συμβάντα ή μελέτες σε πειραματόζωα. Είναι επίσης σημαντικό να αναφερθεί πως τα φυτικά συμπληρώματα, που περιέχουν εκχυλίσματα βοτάνων, είναι πιθανότερο να παρουσιάσουν μη αναμενόμενες παρενέργειες ή/και αλληλεπιδράσεις, καθώς περιέχουν μεγάλο πλήθος ουσιών. Επιπρόσθετα θα πρέπει να τονιστεί και ο διττός ρόλος των αντιοξειδωτικών ουσιών, οι οποίες σε μικρότερη δόση μπορεί να παρουσιάζουν αντιοξειδωτική δράση, ενώ σε μεγαλύτερη προοξειδωτική. Με δεδομένο λοιπόν ότι δεν έχει θεσπιστεί θετικός κατάλογος ουσιών και εκχυλισμάτων που μπορούν να περιέχονται στα συμπληρώματα διατροφής, καθώς επίσης και οι πιθανά ωφέλιμες δόσεις αυτών των συστατικών, θα πρέπει να προβληματιζόμαστε. Σε μια βιβλιογραφική ανασκόπηση του 2012, κατά την οποία χρησιμοποιήθηκαν περισσότερες από 90 σχετικές επιστημονικές πηγές (βιβλία, άρθρα κ.ά.), διαπιστώθη- καν συνολικά 1.491 μοναδικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ συμπληρωμάτων διατροφής ή φυτικών συμπληρωμάτων και φαρμάκων. Οι αλληλεπιδράσεις αυτές αφορούσαν 213 συμπληρώματα διατροφής και 509 φάρμακα. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των αλληλεπιδράσεων οφεί- λονταν στη διαφοροποίηση της φαρμακοκινητικής, ενώ 240 αλληλεπιδράσεις ήταν μείζονος σημασίας 3 . Ο όγκος των πληροφοριών που παρουσιάζεται στην προαναφερθείσα ανασκόπηση είναι μεγάλος, αλλά μπορεί κανείς να διακρίνει τα εξής κύρια σημεία: ● Τα συμπληρώματα διατροφής που περιείχαν βαλσαμό- χορτο (John's Wort), μαγνήσιο, ασβέστιο, σίδηρο και Ginkgo Biloba εμφανίζουν το μεγαλύτερο αριθμό τεκμη- ριωμένων αλληλεπιδράσεων. ● Η βαρφαρίνη, η ινσουλίνη, η ασπιρίνη, η διγοξίνη και η τικλοπιδίνη έχουν το μεγαλύτερο αριθμό αλληλεπι- δράσεων με συμπληρώματα διατροφής. ● Οι αντενδείξεις των συμπληρωμάτων διατροφής αφο- ρούσαν συχνότερα γαστρεντερικές (16,4%), νευρολο- γικές (14,5%) και νεφρικές/ουρογεννητικές ασθένειες (12,5%). ● Οι λιναρόσποροι, η εχινάκεια και το yohimbe έχουν το μεγαλύτερο αριθμό τεκμηριωμένων αντενδείξεων. Φαίνεται λοιπόν ότι όταν μιλάμε για ασθενείς που λαμβά- νουν φαρμακοθεραπεία, το πεδίο των συμπληρωμάτων διατροφής αμέσως αλλάζει όψη. Η επιστημονική εξειδίκευση των φαρμακοποιών είναι εξέχουσας σημασίας σε αυτό το σημείο, καθώς είναι οι μόνοι επιστήμονες υγείας που μπορούν να ενημερώ- σουν κατάλληλα τους ασθενείς και να προλάβουν τις όποιες δυσάρεστες συνέπειες. Όπως υποστηρίζει και ο φαρμακοποιός Β. Μπιρλιράκης 4 , όταν ο ασθενής προσέρχεται στο φαρμακείο και ζητά από Είναι απίθανο να δρομολογηθούν συστηματικές μελέτες ασυμβατότητας φαρμάκων με συμπληρώματα διατροφής σε ασθενείς, καθώς κάτι τέτοιο δεν απαιτείται από καμιά εθνική νομοθεσία. 