Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #164

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ / ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ € 44 Η μορφή του ξηρού εκχυλίσματος χρησιμοποιείται για την παρασκευή καψακίων, προκειμένου να συμπτυχθεί ο όγκος της προς χορήγηση δρόγης. ΓΕΜΜΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ Η Γεμμοθεραπευτική χρησιμοποιεί για δρόγη μέρη του φυτού που προέρχονται κυρίως από τον εμβρυϊκό ιστό (μπουμπούκια και νεαροί βλαστοί διαφόρων δέντρων και θάμνων), αλλά και από τα αναπαραγωγικά μέρη, π.χ. σπόρους, και από τους νεοσύστατους ιστούς, π.χ. ριζίδια. Η παρασκευή γεμμοθεραπευτικού βάμματος ακολουθεί τις διαδικασίες παραγωγής του κοινού βάμματος: η δρόγη κατεργάζεται με μείγμα αλκοόλης, νερού και γλυκερίνης. ΓΛΥΚΟΛΙΚΑ ΕΚΧΥΛΙΣΜΑΤΑ Τα γλυκολικά εκχυλίσματα είναι παρόμοια με τα τυπικά βάμ- ματα, με τη διαφορά ότι ο χρησιμοποιούμενος διαλύτης είναι ένα διάλυμα γλυκερίνης και νερού. Η γλυκερίνη είναι πιο ασθενής διαλύτης από την αλκοόλη, καθώς και ένα ηπιότερο συντηρητικό, αλλά παρόλ' αυτά επαρκής για τις περισσότερες παρασκευές. Αντίθετα, η γλυκερίνη είναι καλύτερος διαλύτης των τανινών από ό,τι η αλκοόλη. ΕΓΧΥΜΑΤΑ & ΑΦΕΨΗΜΑΤΑ Τα εγχύματα και τα αφεψήματα προκύπτουν από απλές μεθόδους εκχύλισης των ενεργών συστατικών των βοτάνων. Έγχυμα είναι το υγρό παρασκεύασμα που παράγεται με τη διαβροχή ενός ή περισσότερων βοτάνων σε ζεστό νερό για ένα σύντομο χρονικό διάστημα και που στη συνέχεια διηθείται. Το αφέψημα είναι από πολλές απόψεις παρόμοιο με το έγχυμα, αλλά εφαρμόζεται σε φυτικό υλικό που είναι πολύ συμπαγές και δύσκολο να αποδώσει αποτελεσματικά τα ενεργά συστατικά του με τη μέθοδο της έγχυσης. Για την παρασκευή του τοποθετούνται φρέσκα ή (συνήθως) αποξηραμένα βότανα σε κρύο νερό που φέρεται σε βρα- σμό και στη συνέχεια σιγοβράζει ήπια για 15 λεπτά ή και περισσότερο. Ακολουθεί και πάλι διήθηση. Τόσο το έγχυμα όσο και το αφέψημα πρέπει να κατα- ναλώνονται αυθημερόν, μιας και επιδέχονται αλλοιώσεων λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε νερό. Το φυτικό βασίλειο έχει ευρύτερη βιοχημική ποικιλομορφία από τo ζωικό. Τουλάχιστον τα 4/5 των δευτερογενών με- ταβολιτών προέρχονται από τον κόσμο των φυτών. Αυ- τό πιθανότατα οφείλεται στη σχέση μεταξύ εδάφους και φυτών που απαιτεί πολλούς μηχανισμούς προσαρμογής. Σήμερα, περίπου το 40% των σύγχρονων μονομο- ριακών φαρμάκων προέρχεται άμεσα ή έμμεσα από τα φυτά. Μέχρι σήμερα έχουν αξιολογηθεί από την Επιτροπή Φαρμα- κευτικών Προϊόντων (HMPC) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ) περί τις 145 φυτικές ουσίες, ενώ σε δια- δικασία αξιολόγησης βρίσκονται αρκετές ακόμη. Τα συμπεράσματα του HMPC σχετικά με τη φυτική ουσία στο τέλος της διαδικασίας αξιολόγησης, βρίσκονται στην τελική μονογραφία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα φυτά "European Union herbal monograph" και μπορούν επίσης να βρεθούν στην καταχώρηση της λίστας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Eu- ropean Union list entry, στο www.ema.europa.eu ). Ο Στέλιος Κακαγιάννης είναι φαρμακοποιός, μέλος του Φ.Σ. Αττικής, stelioskakagiannis@gmail.com