Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #162

ΥΓΙΩΣ ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟΙ / ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ 86 όμως ακόμη σε ανθεκτικές περιπτώσεις, λόγω της καλής αποτελεσματικότητάς τους. Τα κριτήρια επιλογής της κατάλληλης φαρμακευτικής θεραπείας είναι πολλά και σημαντικά και πρέπει να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη από τον ψυχίατρο που χο- ρηγεί τη φαρμακευτική αγωγή, δεδομένου ότι μπορεί να διαφέρουν σε κάθε ασθενή και να υπάρχουν παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη του ψυχιάτρου, π.χ. η ήδη λαμβάνουσα φαρμακευτική θεραπεία για κάποια άλλη νό- σο, τυχόν υπερευαισθησία σε κάποια από τις ουσίες του φαρμάκου, η χρήση ουσιών κλπ. Η επιλογή του αντικαταθλιπτικού φαρμάκου είναι ευθύνη του ψυχιάτρου, όπως και ο τρόπος χορήγησης. Δεδομένου ότι απαιτούνται τουλάχιστον μερικές εβδομάδες από την έναρξη της αντικαταθλιπτικής αγωγής για να εμφανιστούν αποτελέσματα, είναι απαραίτητο ο ψυχίατρος να περιμένει πριν εκτιμήσει την ανταπόκριση στη φαρμακευτική αγωγή. Εμφανής διαφορά στην ψυχοπαθολογία δεν αναμένεται συνήθως πριν από την 4η εβδομάδα και σχεδόν πλήρης υποχώρηση (remission) επιτυγχάνεται κατά την 6η με 8η εβδομάδα. Σε περίπτωση μη ικανοποιητικής ανταπόκρισης και απουσίας βελτίωσης της συμπτωματολογίας σε επαρκές χρονικό διάστημα με επαρκή δοσολογία, δοκιμάζονται και συνδυαστικές θεραπείες. ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΤΗΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ & ΑΓΧΟΛΥΤΙΚΑ – ΥΠΝΑΓΩΓΑ Στη θεραπεία της κατάθλιψης, εκτός από τα αντικαταθλιπτι- κά, κατά περίπτωση χορηγούνται επιπροσθέτως και άλλα φάρμακα, όπως σταθεροποιητικά της διάθεσης και αγχο- λυτικά – υπναγωγά. Τα σταθεροποιητικά της διάθεσης χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης για την πρόληψη των υποτροπών της νόσου (δηλαδή επιφέρουν σταθεροποίηση της διάθεσης στο επίπεδο νορμοθυμίας), είτε ως συνοδά φαρμακευτικής αγωγής σε ασθενείς με παρορμητικό- τητα και επιθετικότητα είτε ως θεραπεία ενίσχυσης σε πλημμελή ανταπόκριση προς τη φαρμακευτική αγωγή κατά τη θεραπεία της κατάθλιψης ή της ιδεοψυχαναγκαστι- κής διαταραχής. Ταυτοχρόνως, αναμένεται να είναι αποτε- λεσματικά χωρίς να προκαλούν μετάπτωση (switch) στην αντίθετη πολικότητα ή μακροπρόθεσμη επιδείνωση της νόσου. Το μόνο φάρμακο που φαίνεται να πληροί ταυτοχρόνως όλες τις προϋποθέσεις είναι το λίθιο , το οποίο θεωρείται το κατεξοχήν σταθεροποιητικό της διάθεσης. Άλλα σταθεροποιητικά είναι το βαλπροϊκό νάτριο, η καρβαμαζεπίνη , η οξκαρβαζεπίνη, η λαμοτριγίνη , η τοπιραμάτη, η γκαμπαπεντίνη, ενώ τελευταία ως σταθεροποιητικά προτείνονται και κάποια από τα άτυπα αντιψυχωσικά. Τα αγχολυτικά – υπναγωγά είναι ουσίες που επιφέρουν άμεση καταστολή του άγχους και επάγουν τον ύπνο. Η χορήγησή τους στην κατάθλιψη πρέπει να περιορίζεται στα πρώτα στάδια της θεραπείας (έως 2-4 εβδομάδες) και μέχρι να δράσουν τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα, λόγω των ανεπιθύμητων ενεργειών: ανάπτυξη ανοχής (tole- rance), εξάρτηση (dependence), συμπτώματα νοητικής δυσλειτουργίας (όπως διαταραχές μνήμης και προσανατο- λισμού), συμπτώματα απόσυρσης (withdrawal symptoms) κατά τη διακοπή τους. Τα αγχολυτικά – υπναγωγά που χορη- γούνται συνήθως είναι: αλπραζολάμη, λοραζεπάμη, βρωμα- ζεπάμη. Ενδεικτική βιβλιογραφία: ● Σύγγραμμα Ψυχιατρικής, Σολδάτος Κ., Λύκουρας Λ., Εκδόσεις ΒΗΤΑ 2006: Δικαίος Δ., κεφάλαιο « Βιολογικές Θεραπείες » , σελ. 611-662. ● Σύγχρονη Ψυχιατρική, Γ.Ν. Παπαδημητρίου, Ι.Α. Λιάππας, Ε. Λύκουρας, Εκδόσεις ΒΗΤΑ, 2013: Γ.Ν. Παπαδημητρίου, Ε. Ρίζος. Δ. Δικαίος, κεφάλαιο « Αντικαταθλιπτικά και σταθεροποιητικά της διάθεσης » , σελ. 530-550. / Ο Γεώργιος Καραμπουτάκης είναι ειδικός ψυχίατρος, διδάκτωρ και επιστημονικός συνεργάτης Πανεπιστημιακής Ψυχιατρικής Κλινικής στο ΕΚΠΑ, διαπιστευμένος διαμεσολαβητής, πραγματογνώμων Πρωτοδικείων και Εισαγγελιών Αθηνών και Πειραιώς, δικανικός ψυχίατρος, www.myshrink.gr , karampoutakis@gmail.com & info@myshrink.gr, τηλ.: 6939.005.001