Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #154

χάνεται σε προφορικές παραδόσεις και αστικούς μύθους… Ένα τυπικό τέτοιο παράδειγμα είναι το διάλυμα αναισθη- σίνης, μια συνταγή που τα τελευταία δέκα χρόνια είναι ίσως από τις πιο συχνά συνταγογραφούμενες ανάμεσα στους παιδιάτρους αλλά και στις πιο διαδεδομένες ανάμεσα στους γονείς που ανταλλάσουν «θεραπευτικά κόλπα». Το σκεύασμα αυτό είναι το ιδανικό παράδειγμα αστικού εργαστηριακού μύθου, καθότι: δεν είναι διάλυμα, αλλά επίδοξο αποτυχημένο εναιώρημα δεν έχει βρεθεί καμία βιβλιογραφική αναφορά για τη συνταγή αυτή κανείς δεν ξέρει από πού ξεκίνησε, ποιος και γιατί πρωτο- έφερε αυτήν τη συνταγή στη θεραπευτική πρακτική ενώ υπάρχουν βιβλιογραφικές αναφορές για αντίστοιχα σκευάσματα με πολύ μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, σταθερότητα και ασφάλεια, οι συνταγογραφικές συνήθειες των συναδέρφων γιατρών δεν φαίνεται να τροποποιούνται. Ας εξετάσουμε λίγο πιο προσεκτικά γιατί μας ενδιαφέρει τόσο πολύ ο φορέας της δραστικής ουσίας. Στην περίπτωση που αυτή έχει διαλυθεί σε υγρό μέσο που δεν φέρει από μόνο του φαρμακολογική δράση (που άλλωστε είναι και το ζητούμενο για την επιλογή εκδόχων), έχουμε εξασφαλίσει συνέπεια δόσεως, διότι σε κάθε κυβικό εκατοστό του διαλύματος υπάρχει η ίδια ακριβώς συγκέντρωση δρα- στικής ουσίας και κατά συνέπεια, με όποιο τρόπο και αν χορηγήσουμε το σκεύασμα, κάθε φορά θα δίνουμε την ίδια ποσότητα δραστικής ουσίας με τον ίδιο όγκο διαλύματος. Στην περίπτωση που οι δραστικές ουσίες όμως δεν έχουν διαλυθεί στον υγρό φορέα, ακόμα και αν ανακινήσουμε καλά τον περιέκτη πριν από τη χρήση, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι η διασπορά των αδιάλυτων δραστικών συστατικών ανά τετραγωνικό εκατοστό θα είναι ομοιόμορφη και ότι σε κάθε χρήση του σκευάσματος θα έχουμε την επιθυμητή δόση. Και ενώ σε σκευάσματα εξωτερικής χρήσης μπορούμε ίσως να είμαστε λίγο πιο ελαστικοί (αν και αυτό δεν συνάδει με τη φαρμακοτεχνική αρτιότητα που καλούμαστε να επιτύχουμε), δεν μπορούμε να είμαστε καθόλου ικανοποιημένοι με ένα τέτοιο αποτέλεσμα σε σκευάσματα εσωτερικής χρήσης και ειδικά όταν δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία ασφάλειας για τη δραστική ουσία. Προκειμένου να ξεπεράσουμε αυτό το εμπόδιο έχουμε δημιουργήσει μια φαρμακοτεχνική μορφή που ονομάζουμε εναιώρημα (suspension) και στην οποία προσθέτουμε συνήθως επιφανειοδραστικές ουσίες που ονομάζουμε απαιωρηματικούς παράγοντες (suspending agents) και μας εξασφαλίζουν ότι με την ανακίνηση του σκευάσματος πριν από τη χρήση θα έχουμε ομοιόμορφη διασπορά της αδιάλυτης δραστικής ουσίας σε όλη την επιφάνεια του υγρού, έτσι ώστε σε κάθε δόση να έχουμε την ίδια συγκέντρωση φαρμάκου. Φυσικά οι λεπτομέρειες και οι τεχνικές παρασκευής και διαχωρισμού της αξίας και χρηστικότητας των σκευασμάτων αυτών δεν αφορούν τους γιατρούς που δεν γνωρίζουν φαρμακευτική τεχνολογία, όμως (και αυτό είναι η ευθύνη του κλάδου μας στη διαιώνιση των λανθασμένων αυτοσχεδιαστικών συνταγών) δεν είναι προς όφελός μας Το διάλυμα αναισθησίνης είναι το ιδανικό παράδειγμα αστικού εργαστηριακού μύθου, μια συνταγή που τα τελευταία δέκα χρόνια είναι ίσως από τις πιο συχνά συνταγογραφούμενες ανάμεσα στους παιδιάτρους. 85 