Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #153

στοιχεία σχετικά με τη χρήση των φαρμάκων στο θηλασμό, τότε είμαστε σε θέση να παρέχουμε τις πληροφορίες και να συνεργαζόμαστε με τους θεράποντες γιατρούς, ώστε να βρίσκουμε την ασφαλέστερη, συμβατή επιλογή φαρμάκου για τη θηλάζουσα μητέρα. ● Στην εποχή του διαδικτύου και της ταχύτατης διάδοσης της πληροφορίας και της γνώσης, δεν υπάρχει πια η δικαιολογία της άγνοιας. Τα Φύλλα Οδηγιών Χρήστη (Φ.Ο.Χ.) των φαρμακευτικών σκευασμάτων –τα οποία πε- ριέχουν ελάχιστα έως καθόλου στοιχεία για τη χρήση των σκευασμάτων κατά τη γαλουχία– δεν θεωρούνται αξιόπιστες πηγές πληροφοριών. Έχουμε πλέον στη διάθεσή μας ολόκληρες βάσεις δεδομένων για τη χρήση φαρμάκων κατά την περίοδο της γαλουχίας και τον έλεγχο της συμβατότητας μεγάλου αριθμού δραστικών ουσιών με το θηλασμό, οι οποίες ενημερώνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Ενδεικτικά αναφέρεται το LactMed®, η σημαντικότερη βάση δεδομένων της Αμερικανικής Βιβλιοθήκης της Υγείας, τμήματος του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας των Η.Π.Α, με ελεύθε- ρη πρόσβαση ( http://toxnet.nlm.nih.gov/newtoxnet/lact - med.htm). Τα στοιχεία της συγκεκριμένης βάσης ανακτώνται από τη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία και ενημερώνονται μηνιαία. Ακόμη κι εμείς οι φαρμακοποιοί στην Ελλάδα θα μπορούσαμε να συλλέγουμε σχετικά στοιχεία και να δημιουργήσουμε μια παρόμοια βάση δεδομένων στη χώρα μας. Όλοι οι επαγγελματίες υγείας έχουμε πρόσβαση σε πάρα πολλά στοιχεία σχετικά με τη χρήση φαρμάκων κατά τη διάρκεια του θηλασμού, μέσα από βιβλία-οδηγούς και εφαρμογές, των οποίων ανανεωμένες εκδόσεις κυκλοφορούν κάθε 2-3 χρόνια. Εμπλουτίζοντας, λοιπόν, το φάσμα των γνώσεών μας και αναγνωρίζοντας τη σημασία και τα οφέλη του μητρικού θηλασμού, μπορούμε να υποστηρίξουμε κι εμείς σημαντικά την ευαίσθητη ομάδα πληθυσμού των θηλαζουσών μητέρων και των παιδιών τους. Βοηθώντας με τον τρόπο μας να βελτιωθεί το επίπεδο υγείας τους και να αντιμετωπιστούν τυχόν προβλήματα ή/και δυσκολίες, ενδυναμώνουμε τη μεταξύ μας σχέση εμπιστοσύνης. Τέλος, διασφαλίζοντας –μέσω της υποστήριξης του μητρικού θηλασμού– τις βέλτιστες συνθήκες υγείας των νεώτερων μελών της κοινωνίας μας (των σημερινών βρεφών και νηπίων) συμβάλλουμε στη γενικότερη προάσπιση της υγείας των πελατών/ασθενών μας, αλλά και της κοινωνίας μας, όπως οφείλουμε ως επιστήμονες φαρμακοποιοί. αναφέρω τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ./W.H.O.), της Unicef και της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής, σύμφωνα με τις οποίες ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός είναι ο πιο ασφαλής, υγιεινός και εφαρμόσιμος τρόπος για να σιτιστεί ένα μωρό τους πρώτους 6 μήνες της ζωής του. Παράλληλα, ο μητρικός θηλασμός είναι εξαιρετικά σημαντικός και για πολύ περισσότερο και θα πρέπει να συνεχίζεται με κατάλληλες συμπληρωματικές τροφές για δύο ή και πλέον χρόνια, όσο επιθυμεί η μητέρα και το παιδί. Επίσης, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η χρήση τροποποιημένου αγελαδινού γάλακτος σε σκόνη ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την υγεία βρέφους και μητέρας βραχυπρόθεσμα και μακροπρό- θεσμα. Τα υποκατάστατα μητρικού γάλακτος έχουν αντενδείξεις και μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες, οπότε η διακίνηση και η διάθεσή τους στο κοινό θα έπρεπε να γίνεται σύμφωνα με το Διε- θνή Κώδικα Εμπορίας Υποκατάστατων Μητρικού Γάλα- κτος και κατόπιν συγκεκριμένης ιατρικής ένδειξης, αποκλειστικά και μόνο από τα φαρμακεία. ● Μπορούμε κάλλιστα να μελετήσουμε κάποια απλά πράγματα σχετικά με τη φυσιολογία του μητρικού θηλασμού, να μάθουμε ορισμένα κλινικά στοιχεία και να γνωρίζουμε κάποιες βασικές αρχές. Έτσι μπορούμε να καθοδηγήσουμε τις θηλάζουσες μητέρες − όπως τόσες άλλες κατηγορίες πελατών/ασθενών μας − στο πού να απευθυνθούν και πώς να αντιμετωπίσουν τυχόν προβλήματα κατά την περίοδο της γαλουχίας. Η επιστήμη εξελίσσεται ραγδαία και είναι απαράδεκτο να θεωρούμε τους εαυτούς μας σωστούς επιστήμονες, όταν πιστεύουμε ότι οι γνώσεις που λάβαμε πριν από αρκετά χρόνια είναι ακόμη επίκαιρες, ιδιαίτερα όταν τα συγγράμματα που χρησιμοποιούσαν οι καθηγητές μας στη σχολή, που φοιτήσαμε, ήταν ακόμη παλαιότερα. ● Είναι πολύ σημαντικό να ενημερωθούμε και για μύθους ή λανθασμένες οδηγίες που αφορούν το μητρικό θηλασμό. Ένας από τους μύθους είναι ότι δεν υπάρχουν φάρμακα συμβατά με το μητρικό θηλασμό και ότι αν η θηλάζουσα χρειαστεί να λάβει φαρμακευτική αγωγή, θα πρέπει είτε να διακόψει το θηλασμό, είτε να αντλεί και να απορρίπτει το γάλα της για όσο διάστημα λαμβάνει τη θεραπεία. Ως επαγγελματίες υγείας, έχουμε την υποχρέωση και την ευθύνη να ενημερώνουμε τις θηλάζουσες, αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο, ότι η πλειοψηφία των φαρμάκων είναι συμβατή με το μητρικό θηλασμό και ότι στις περισσότερες θεραπευτικές κατηγορίες υπάρχει τουλάχιστον μία ασφαλής για το θηλασμό επιλογή. Όταν γνωρίζουμε κι εμείς οι ίδιοι αρκετά / Η Κωνσταντίνα Γιαννιώτη είναι φαρμακοποιός, συντονίστρια της Εθελοντικής Ομάδας Υποστήριξης Μητρικού Θηλασμού & Μητρότητας Ζακύνθου, μέλους του Πανελλήνιου Δικτύου Ομάδων Υποστήριξης Μητρικού Θηλασμού & Μητρότητας, kgiannioti@gmail.com 49