Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #150

του Λευτέρη Μαρίνου #139 Φεβρουάριος / Μάρτιος 2013 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ / AΠΟΨΕΙΣ € Πριν ανακαλυφθεί η Αυστραλία, οι κάτοικοι της γηραιάς ηπείρου είχαν την εδραιωμένη πεποίθηση ότι όλοι οι κύκνοι είναι λευκοί. Όμως η επισήμανση του πρώτου μαύρου κύκνου, εκτός του ότι προκάλεσε το ζωηρό ενδιαφέρον των λιγοστών ορνιθολόγων, είχε και μια άλλη επίδραση, που ευτύχησε να βρει διέξοδο στη συγγραφική πένα του Νασσίμ Ταλέμπ 1 . Καθώς ο μαύρος κύκνος ενσάρκωνε την ανατροπή μιας γενικευμένης άποψης που είχε προκύψει από χιλιετίες επιβεβαιωμένων εμφανίσεων λευκών κύκνων, ενέπνευσε τον καθηγητή Ταλέμπ να τον χρησιμοποιήσει ως λογική μεταφορά στο βιβλίο του 2 . Βέβαια το νόημα του βιβλίου δεν αφορά την τύχη αυτού του πτηνού, που έχει την επιπλέον ατυχία να υπολείπεται σε ομορφιά του αρνητικού του ειδώλου μέχρι απελπισίας. Ούτε αφορά τόσο τις εξαιρέσεις. Αφορά τον ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν τα ακραία γεγονότα στη ροή της ιστορίας και τη δυναμική των γεγονότων. Αυτό που ο συγγραφέας αποκαλεί μαύρο κύκνο συγκεντρώνει τρία χαρακτηριστικά. Πρώτον είναι ένα σπάνιο γεγονός, δεύτερον έχει ιδιαίτερα σημαντικές επιπτώσεις και τρίτον, μετά την επέλευσή του και όχι πρόδρομα, κάποιοι το παρουσιάζουν ως γεγονός ερμηνεύσιμο και προβλεπτό. Οι μαύροι κύκνοι 3 δεν είναι απαραίτητα αποτέλεσμα κάποιας απότομης αλλαγής. Κάλλιστα μπορούν να προετοιμάζονται αργά, αόρατοι από εμάς, αφού κρύβονται κάτω από το μανδύα των δικών μας εδραιωμένων πεποιθήσεων ότι μαύροι κύκνοι δεν μπορούν να υπάρξουν. Και όταν παρουσιάζονται, καταρρέει το οικοδόμημα μιας πραγματικότητας που χάρη στη δική μας εθελοτυφλία επιβίωνε τελικά μόνο σαν διανοητική κατασκευή. Αυτή θα μπορούσε να είναι μια περιγραφή και για τη δική μας περίπτωση. Ο μαύρος κύκνος της δικής μας δραστηριότητας αποκαλύφθηκε στη λίμνη της οικονομικής κρίσης, καθώς η εξασθένηση της οικονομικής δραστηριότητας του φαρμάκου θεμελιώθηκε απροσδόκητα ως βασική προϋπόθεση της δημοσιονομικής σωτηρίας. Έκτοτε, η ροή των γεγονότων συσσωρεύει πιέσεις περισσότερο στον τελευταίο της διανομής του φαρμάκου, τα φαρμακεία. Μάλιστα εξαιτίας της υφεσιακής περιδίνησης, οι πιέσεις αργά-αργά δείχνουν να μετατρέπονται σε καθολική αμφισβήτηση του ρόλου μας στη θεραπευτική αλυσίδα. Όμως, επειδή παράλληλα αυξάνουν οι αδυναμίες και των υπόλοιπων συντελεστών στον τομέα της υγείας, αλλάζουν οι προτεραιότητες και στοιχίζονται προς μια νέα, ασθενοκεντρική προοπτική που εμείς καλούμαστε είτε να υπηρετήσουμε, είτε ευγενικά να την εγκαταλείψουμε στα χέρια άλλων. Δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια. Ο χρόνος είναι περιορισμένος και δεν υπάρχει ευχέρεια ούτε για λιγοψυχία αλλά ούτε και για ανεξάντλητες πνευματικές ασκήσεις. Έχει φτάσει η ώρα του πειραματισμού και της δράσης που θα μας κρατήσει στο φως, μακριά από το παραλυτικό ψύχος της σκιάς του δικού μας μαύρου κύκνου. Έχουμε όμως συνειδητοποιήσει την ανάγκη για συνεργασία ή θα την ψιθυρίζουμε λίγο πριν το δικό μας κύκνειο άσμα; 1/ Καθηγητής στο πολυτεχνικό ινστιτούτο του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, συγγραφέας. 2/ «Ο μαύρος κύκνος», ο αντίκτυπος του εξαιρετικά απρόβλεπτου, εκδόσεις Φερενίκη 2010 3/ Στο κείμενο ο όρος μαύρος κύκνος χρησιμοποιείται ως λογική μεταφορά. 30 Ο Λευτέρης Μαρίνος είναι MSc φαρμακοποιός, μέλος του Φ.Σ. Αττικής elmarinos@gmail.com Ο ΜΑΥΡΟΣ κύκνος