Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #149

76 Ως πρώτη κίνηση ανατρέχουμε στο αρχείο παρασκευής του γαληνικού σκευάσματος για να ελέγξουμε ότι όλα τα στάδια παρασκευής έγιναν σωστά στην αρχή και δεν υπήρξε κάποια αμέλεια εκ μέρους μας. Είναι πολύ σημαντικό αυτό να γίνεται παρουσία του ασθενούς, προκειμένου να κερδίσουμε άμεσα την εμπιστοσύνη του και την εκτίμησή του για τον επαγγελματισμό μας. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι οφείλουμε να έχουμε ένα σύστημα καταγραφής των παρασκευασμάτων μας. Το σίγουρο είναι ότι ένα ασφαλές συμπέρασμα προϋποθέτει από εμάς ενασχόληση, εργασία και δυστυχώς επιπλέον κόστος, αλλά πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η εργαστηριακή εργασία απαιτεί σοβαρότητα και διάθεση για λεπτομέρεια. Το «στο περίπου» αφορά παλαιότερες εποχές και νοοτροπίες, τις οποίες πρέπει να αφήσουμε πίσω μας για να προχωρήσουμε μπροστά. Μελέτη και πειραματισμός: Ειδικά σε σκευάσματα με πολλά συστατικά και έτοιμα εμπορικά προϊόντα είναι ουσιαστικά ανέφικτο να μελετήσουμε την πλήρη σύστασή τους, μπορούμε όμως να μελετήσουμε βιβλιογραφικά τις δραστικές ουσίες. Για παράδειγμα, μπορούμε να βρούμε την περιοχή pΗ στην οποία η μινοξιδίλη παραμένει διαλυμένη και στη συνέχεια να φτιάξουμε ένα όμοιο διάλυμα, να ελέγξουμε το pΗ του και να δικαιολογήσουμε έτσι το πιθανό αποτέλεσμα. Παρόλ’ αυτά, ίσως έτσι να μην καταλήξουμε σε συμπέρασμα γιατί το σκεύασμα, ενώ «έφυγε» σωστό από το φαρμακείο, άλλαξε μορφή μέσα σε σύντομο χρονικό διάσημα. Σε αυτό το σημείο θα ήταν σκόπιμο να κάνετε ένα πείραμα: Θα φτιάξετε ένα σκεύασμα, το οποίο θα παρακολουθήσετε για 15 ημέρες στο εργαστήριό σας. Το παρασκεύασμά σας θα το χωρίσετε σε δύο περιέκτες: τον έναν θα τον ανοίγετε δύο φορές ημερησίως και τον άλλο θα τον αφήσετε σκοπίμως κακο-κλεισμένο με τέτοιο τρόπο που να έρχεται σε επαφή με τον αέρα. Παρατηρήστε και καταγράψτε τα αποτελέσματα καθημερινά και συντάξτε μια μελέτη στο τέλος της περιόδου παρατήρησης. Η εμπειρία έχει δείξει ότι αρκετές φορές το πρόβλημα βρίσκεται στις συνθήκες φύλαξης από πλευράς ασθενούς. Αν το πείραμά σας δείξει ότι το σκεύασμά σας δεν αλλοιώθηκε στο φαρμακείο, το πρόβλημα οφείλεται σε λάθος χειρισμό ή σε πιθανή επιμόλυνση. 3 Εφόσον βεβαιωθούμε ότι από πλευράς μας τηρήσαμε σωστά τις διαδικασίες, είναι η ώρα να επικοινωνήσουμε με το γιατρό και να ζητήσουμε περισσότερες πληροφορίες για την παρασκευή αυτή (π.χ. αν τη συνταγογραφεί συχνά, αν του έχει αναφερθεί παρόμοιο περιστατικό, σε ποιο φαρμακείο γνωρίζει ότι το σκεύασμα αυτό παρασκευάζεται σωστά κτλ.). Συνήθως (9 στις 10 φορές) αυτή η επικοινωνία δεν οδηγεί σε λύση του μυστηρίου, αλλά σίγουρα δίνει την αίσθηση στον ασθενή ότι είμαστε διατεθειμένοι να πάρουμε στα σοβαρά το παράπονό του. Ο Ηλίας Κατσόγιαννης είναι φαρμακοποιός, μέλος του Φ.Σ. Αττικής, ilias.kat1@gmail.com ΥΓΙΩΣ ΣΚΕΠΤΟΜΕΝΟΙ / ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΙ ΜΥΘΟΙ Πώς πρέπει να αντιμετωπίσουμε λοιπόν αυτά τα περιστατικά στο φαρμακείο μας;