Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #147

Έχει πλέον καταστεί σαφές ότι ο καρκίνος του μαστού αποτελεί σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας. Ωστόσο, η επιβίωση από τη νόσο παρουσιάζει σημαντική βελτίωση, κυρίως τα τελευταία 20 χρόνια. Χαρακτηριστικά, 81 στις 100 γυναίκες που θα προσβληθούν από καρκίνο του μαστού (όλων των σταδίων) θα ζήσουν τουλάχιστον μια πενταετία (5ετής επιβίωση 81%). Η επιβίωση ωστόσο συναρτάται απόλυτα με το στάδιο της νόσου, εάν δηλαδή ο καρκίνος είναι περιορισμένος στο μαστό και μικρού μεγέθους (μη αντιληπτός κλινικά, πρώιμος καρκίνος) ή αντίθετα εάν έχει δώσει σαφή σημεία ή και έχει επεκταθεί εκτός του μαστού (προχωρημένος καρκίνος). Χαρακτηριστικά, η μελέτη της επιβίωσης των γυναικών με καρκίνο μαστού σε αρχόμενο στάδιο καταδεικνύει ότι περισσότερες από 90 στις 100 ασθενείς θα ζήσουν τουλάχιστον μια πενταετία. Αντίθετα, μόνο 15 στις 100 γυναίκες που θα διαγνωστούν με καρκίνο του μαστού σε προχωρημένο στάδιο θα ζήσουν άνω της 5ετίας. Η βελτίωση που παρατηρείται συνολικά στην επιβίωση είναι αποτέλεσμα δύο πολύ σημαντικών παραμέτρων: I. Η εφαρμογή μαστογραφικού ελέγχου σε ασυμπτωματικές γυναίκες (screening) έχει οδηγήσει στην αύξηση του αριθμού των καρκίνων που διαγιγνώσκονται σε αρχικό στάδιο, όταν δηλαδή είναι μικροί σε μέγεθος, μη ψηλαφητοί και δεν έχουν προλάβει να επεκταθούν, οπότε και η θεραπεία τους είναι πιο αποτελεσματική. II. Η θεραπεία, τόσο η χειρουργική όσο και η ογκολογική, με την ανακάλυψη νέων φαρμάκων και ακτινοθεραπευτικών τεχνικών σε συνδυασμό με λιγότερο ακρωτηριαστικές χειρουργικές τεχνικές, έχει παρουσιάσει σημαντική αποτελεσματικότητα ιδιαίτερα στους πρώιμους καρκίνους. Με τον όρο πρώιμος καρκίνος του μαστού αναφερόμαστε στις μη διηθητικές (in situ) αλλοιώσεις του μαστού καθώς και σε διηθητικές αλλοιώσεις αυτού, οι οποίες δεν ξεπερνούν τα 5mm. Ιστολογικά, οι παραπάνω αλλοιώσεις αντιστοιχούν: α) στο μη διηθητικό πορογενές καρκίνωμα του μαστού (DCIS) β) στο μικροδιηθητικό καρκίνωμα και γ) σε οποιοδήποτε άλλο διηθητικό αδενοκαρκίνωμα του μαστού με διάμετρο ≤5mm. Στη βελτίωση της επιβίωσης των γυναικών με καρκίνο του μαστού καθώς και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών μπορεί επιπλέον να συμβάλει και η πολιτεία θέτoντας συγκεκριμένες προτεραιότητες. Ποιες είναι αυτές; Απαραίτητη καθίσταται η καταγραφή της παρακολούθησης τόσο του γενικού πληθυσμού όσο και των ασθενών με καρκίνο του μαστού, με στόχο τον έλεγχο εφαρμογής των οδηγιών, τον εντοπισμό ελλείψεων και λαθών και τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών: Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί σημαντικό πρόβλημα δημόσιας υγείας. Το οικονομικό βάρος της αντιμετώπισής του (έλεγχος γενικού πληθυσμού, διάγνωση, θεραπεία, κοινωνικές επιπτώσεις) είναι μεγάλο και απαιτείται κατανομή πόρων με βάση τα επιστημονικά δεδομένα αλλά και τη διαθεσιμότητα των πόρων. Η πρώιμη ανίχνευση του καρκίνου του μαστού σώζει ζωές και εξοικονομεί πόρους. 67 Ο µαστογραφικός έλεγχος σε ασυµπτωµατικές γυναίκες έχει οδηγήσει στην αύξηση του αριθµού των καρκίνων που διαγιγνώσκονται σε αρχικό στάδιο, οπότε και στην πιο αποτελε- σματική θεραπεία τους.