Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #147

να ξεπερνά τα 4. Ο περιορισμός του μέγιστου αριθμού φαρμακείωνσε4υπήρξε κρίσιμος, καθώς δεν επέτρεψε την πλήρη ανατροπή της αγοράς φαρμακείων με την είσοδο των πολύ μεγάλων πολυεθνικών αλυσίδων, άλλαξε όμως τη λειτουργία της. Αργότερα επιτράπηκε η ελεύθερη παροχή εκπτώσεων στη συμμετοχή των ασφαλισμένων που οδήγησε σε έναν επιθετικό ανταγωνισμό. Ως αποτέλεσμα, η σχέση ασθενών-πελατών και φαρμακοποιών επηρεάστηκε βαθιά και, σύμφωνα με τους Πορτογάλους συναδέλφους, οι φαρμακοποιοί υποβιβάστηκαν στα μάτια των πολιτών σε κοινούς εμπόρους. Επιπλέον ένα νέο καθεστώς στην τιμοδότηση των γενο- σήμων, το οποίο τα πριμοδοτούσε όταν αυτά κέρδιζαν μεγαλύτερα μερίδια αγοράς, οδήγησε σε ακόμα χαμηλότερα επίπεδα τον τζίρο των φαρμακείων, δημιουργώντας επιπλέον οικονομικές πιέσεις. Η συνέχεια είναι σχεδόν κοινή με την Ελλάδα, καθώς η φαρμακευτική δαπάνη συρρικνώθηκε και από το 2,1%, στο οποίο αντιστοιχούσε το 2008, έφτασε περίπου το 1% με ταυτόχρονη μείωση των τιμών των φαρμάκων. Ο συνδυασμός της χαμηλότερης δαπάνης και του νέου περιβάλλοντος του ανταγωνισμού, που είχε ήδη διαμορφωθεί από τις προηγούμενες απορρυθμιστικές ενέργειες, είχε ως αποτέλεσμα το 14,3% των πορτογαλικών φαρμακείων να βρίσκονται στη ζώνη της χρεοκοπίας. Η τρόπος με τον οποίο αποφάσισαν οι Πορτογάλοι συνάδελφοι να ανταπαντήσουν στις προκλήσεις των και- ρών είναι εντυπωσιακά ενεργητικός. Αποδεχόμενοι την ιστορική αλλαγή της άσκησης του φαρμακευτικού επαγγέλματος και της στροφής του από το προϊοντικό στο ασθενο-κεντρικό μοντέλο, έχουν αναπτύξει ένα σημαντικό αριθμό υπηρεσιών που –με την υπο- στήριξη και την πιστοποίηση του πορτογαλικού φαρμακευτικού συλλόγου– εφαρμόζεται από με- γάλο αριθμό φαρμακείων. Αυτό που θεωρούν θεμελιώδη αλλαγή στρατηγικής είναι η «υπογραφή» ενός καινούργιου κοινωνικού «συμβολαίου», στο οποίο η πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση όσο και η παρακολούθηση της φαρμακοθεραπείας του ασθενούς συμμετέχουν εξίσου με την ορθή πρακτι- κή στη χορήγηση των φαρμάκων. Η αποστολή των φαρμακοποιών παραμένει η βελτίωση της ατομικής και της συνολικής υγείας του πληθυσμού και στην υπηρεσία αυτού του σκοπού οι γνώσεις και οι δεξιότητες των συναδέλφων βρίσκουν καινούργια πεδία εφαρμογής. Επιπλέον το επιχειρηματικό μοντέλο αλλάζει, με τους φαρμακοποιούς να αναζητούν έντονα διεξόδους μέσω των συνεργατικών δικτύων. Τα επιτυχέστερα από αυτά λειτουργούν με τη βοήθεια του πορτογαλικού συνεταιρισμού φαρμακοποιών. Μάλιστα οι επιδόσεις ορισμένων εξ αυτών τους επιτρέπουν να συγκαταλέγονται στα πλέον προηγ- μένα επί ευρωπαϊκού εδάφους δίκτυα, με σαφή ασθενοκεντρικό προσανατολισμό, αποκαθιστώντας επιτυχημένα την εικόνα του φαρμακοποιού ως επιστήμονα στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Συμπερασματικά, οι πιέσεις για απορρυθμίσεις στον ευρωπαϊκό νότο, που είναι ο πλέον ευάλωτος πολιτικά στην τήρηση των υποδείξεων της τρόικα, αναμένεται να ενταθούν. Η πορεία των Πορτογάλων συναδέλφων μπορεί να μας βοηθήσει να αναζητήσουμε τη βέλτιστη στρατηγική για να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες του παρόντος όσο και να μας βοηθήσει να ανακαλύψουμε ένα καλύτερο δρόμο για το μέλλον. 1 / The body economic – why austerity kills, 2013, David Stuckler, MPH, PhD, Sanjay Basu, MD, PhD / Ο Λευτέρης Μαρίνος είναι MSc φαρμακοποιός, μέλος του Φ.Σ. Αττικής, elmarinos@gmail.com 61