Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #143

78 συναισθήματα πένθους, μπροστά σε συμβολική απώλεια. Και όταν κανείς αποδέχεται την κατάσταση και νομίζει ότι έχει πλέον προσαρμοστεί, η νόσος εξελίσσεται και πάλι τα δεδομένα ανατρέπονται για ακόμα μια φορά. Η υγεία των φροντιστών, σωματική αλλά και ψυχολογική, επηρεάζεται άμεσα, όπως και η κοινωνική τους ζωή, οι επαγγελματικές τους δραστηριότητες και η οικονομική τους ασφάλεια. Οι φροντιστές εμφανίζουν υψηλό ποσοστό χρόνιων παθήσεων (αρτηριακή υπέρταση, αυτοάνοσα νοσήματα, χρόνιοι μυοσκελετικοί πόνοι), κατάθλιψης και άγχους, ενώ κάνουν σημαντικά μεγαλύτερη χρήση συνταγογραφούμενων φαρμάκων (αναλγητικά και αγχολυτικά). Ιδιαίτερα ψυχοφθόρα είναι και η καθημερινότητά τους, η οποία χαρακτηρίζεται από ένα διαρκές αίσθημα άγχους, μια έγνοια για τον ασθενή και την ασφάλειά του. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι τα άτομα που αναλαμβάνουν το ρόλο του φροντιστή, συνήθως οι σύζυγοι, είναι και οι ίδιοι πιθανότατα επιβαρυμένοι λόγω προχωρημένης ηλικίας ή λόγω προσωπικών προβλημάτων υγείας. Είναι επίσης αντιμέτωποι με μια διαδικασία προσπάθειας συμφιλίωσης με το γήρας και το φόβο του θανάτου και η φροντίδα του συντρόφου τους λειτουργεί σαν ένα παραπάνω φορτίο, το οποίο ταυτόχρονα τους στερεί την ανέμελη περίοδο της συνταξιοδότησης. Όταν αντίστοιχα το ρόλο του φροντιστή αναλαμβάνουν τα παιδιά, το δυναμικό της οικογένειας ανατρέπεται. Τα παιδιά αναγκάζονται να αναλάβουν γονεϊκό ρόλο, συχνά πολύ απαιτητικό, ενώ χάνουν ταυτόχρονα το σημείο αναφοράς της δικής τους ζωής όσον αφορά την πατρική τους οικογένεια. Οι φροντιστές των ανοϊκών ασθενών έχουν αναλάβει ένα εξαιρετικά απαιτητικό ρόλο, συχνά κατ’ αποκλειστικότητα και χωρίς διαλείμματα. Πολλές φορές ο φαρμακοποιός είναι εκείνος με τον οποίο θα μοιραστούν τις σκέψεις τους σχετικά με τις πρώτες ενδείξεις της νόσου ή με τα σημάδια επιδείνωσης. Αν και κάθε άνθρωπος, είτε πρόκειται για τον ασθενή είτε για εκείνον που έχει αναλάβει τη φροντίδα του, είναι μοναδικός, υπάρχουν ωστόσο ορισμένα βασικά σημεία που μπορεί να αποδειχτούν πολύ βοηθητικά για τη μεταξύ σας επικοινωνία:  Όχι σπάνια τα άτομα τείνουν να αρνούνται τις πρώτες ενδείξεις της νόσου, καθώς δυσκολεύονται να αποδεχτούν τη νέα πραγματικότητα. Μέσα από το ρόλο σας μπορείτε να τους εξηγήσετε τη σπουδαιότητα της έγκυρης διάγνωσης και αντιμετώπισης.  Η καθημερινή φροντίδα του ασθενούς πολλές φορές δημιουργεί υπερένταση και συναισθήματα θυμού και ανυπομονησίας. Δείξτε κατανόηση.  Χρησιμοποιήστε το χιούμορ που μπορεί να αμβλύνει σημαντικά τις εντάσεις. Θυμηθείτε σε κάθε περίπτωση ωστόσο ότι γελάτε με τη συμπεριφορά του ασθενούς, όχι εις βάρος του.  Συχνά, ιδιαίτερα στα προχωρημένα στάδια της νόσου, οι απαιτήσεις της φροντίδας του ασθενούς αφήνουν πολύ μικρά περιθώρια κοινωνικής ζωής στους φροντιστές. Αφιερώστε λίγα λεπτά παραπάνω στην επικοινωνία μαζί τους. Πολλές φορές αυτή μπορεί και να είναι η μοναδική τους κοινωνική επαφή στη διάρκεια της ημέρας.  Βοηθήστε τους φροντιστές να απενοχοποιήσουν τους εαυτούς τους. Για την ανάρμοστη συμπεριφορά του ασθενούς, δεν ευθύνεται ούτε ο ασθενής ούτε οι ίδιοι, είναι απλά σύμπτωμα της νόσου.  Ενθαρρύνετε το άτομο να αναγνωρίσει τα όρια της αντοχής του, ναδεχθεί και νααναζητήσει βοήθεια. Ηαποκλειστική φροντίδα του ανοϊκού ασθενούς είναι ένα σημαντικό έργο και κανείς δεν μπορεί να το αναλάβει μόνος του. Οι φροντιστές εµφανίζουν υψηλό ποσοστό χρόνιων παθήσεων, κατάθλιψης και άγχους, ενώ κάνουν σηµαντικά µεγαλύτερη χρήση αναλγητικών και αγχολυ- τικών. Η Χριστίνα Κ. Σιδέρη είναι ΜSc Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια Υ Γ Ι Ω Σ Σ Κ Ε Π Τ Ο Μ Ε Ν Ο Ι