Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #139

Η – μέχρι σήμερα – επιβίωση του μικρομεσαίου φαρμακείου μοιάζει πραγματικά με θαύμα, αν αναλογισθεί κανείς τις εκτιμήσεις των «ειδικών» και των τεχνοκρατών για τον «ξαφνικό θάνατο» μεγάλου αριθμού φαρμακείων που ο μηνιαίος τζίρος τους δεν ξεπερνούσε (προ κρίσης) τις 25-30.000€ σαν συνέπεια της κατακρήμνισης της φαρμακευτικής δαπάνης. Το μικρομεσαίο φαρμακείο φαίνεται να αντέχει και την πτώση του τζίρου του κατά 30-45% και τη μείωση του ποσοστού κέρδους (13,89% μεικτό, 8,19% καθαρό επί της λιανικής τιμής του φαρμάκου) και τα τεράστια προβλήματα ρευστότητας (η καθυστέρηση πληρωμών έχει ήδη φτάσει στις 120 μέρες) που του δημιούργησε η υπερχρεωμένη κοινωνική ασφάλιση και ο εκ γενετής παθογόνος ΕΟΠΥΥ. Τι κρύβεται λοιπόν πίσω από αυτό το μικρό «θαύμα»; Οι μειώσεις κόστους: κυρίως εργατικού (απολύσεις, περικοπές μισθών, ωρών εργασίας των υπαλλήλων, συνακόλουθη μείωση ασφαλιστικών εισφορών), λειτουργικού (μείωση – συνή- θως – του ενοικίου των καταστημάτων) και κόστους προμηθειών (συγκράτηση αγορών και καλύτερος έλεγχος των αποθεμάτων). Η αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων ρευστότητας με εξάντληση των όποιων ίδιων αποταμιεύσεων, με δανεισμό από το συγγενικό και φιλικό περιβάλλον, και μεγαλύτερες πι- στωτικές διευκολύνσεις προς τα φαρμακεία, περισσότερο (από τους προμηθευτές παραφαρ- μακευτικών προϊόντων) ή λιγότερο (από φαρμακευτικές εταιρείες και φαρμακαποθήκες). Η ρευστότητα των φαρμακείων ενισχύθηκε επίσης – εμμέσως πλην σαφώς – από τις ακο- λουθούμενες πολιτικές συνταγογράφησης, που μετακύλησαν την αποζημίωση της φαρμα- κευτικής δαπάνης από τα ασφαλιστικά ταμεία στον ασθενή, γιατί ήταν αυτός που κάλυψε από την τσέπη του τη διαφορά τιμής του πρωτοτύπου καταρχήν από το γενόσημο και στη συνέχεια από την τιμή αναφοράς. Από την άλλη, η – ανελαστική έτσι κι αλλιώς – φαρμακευτική ζήτηση όχι μόνο δεν μειώ- θηκε, αλλά αντίθετα αυξήθηκε, με δεδομένη την επιδείνωση της ψυχολογικής κατάστασης αλλά και των συνθηκών υγείας του γενικού πληθυσμού στο περι- βάλλον της μεγάλης οικονομικής κρίσης. Ιδιαίτερα η αποδυνάμωση των δομών της δευτεροβάθμιας ιατρικής περίθαλψης και η εγκατάλειψη του ΕΟΠΥΥ από σημαντικό αριθμό γιατρών έστρεψε μεγάλο μέρος ασθενών στην ευκολότερα προσβάσιμη και οικονομικά πιο συμφέρουσα πρωτοβάθμια περίθαλψη, βασικός εκφραστής της οποίας είναι το φαρμακείο. Ο όγκος πωλήσεων επομένως δεν επηρεάστηκε, ενώ και οι δυσκολίες και περι- ορισμοί που επιβλήθηκαν στο φάρμακο διεύρυναν τα περιθώρια ανάπτυξης των συμπληρωμάτων διατροφής, των προϊόντων εναλλακτικών θεραπειών, των γα- ληνικών σκευασμάτων και επομένως και του κέρδους του φαρμακείου. Όμως τα «θαύματα» έχουν μικρή διάρκεια ζωής και σύντομη ημερομηνία λήξης Οι αντοχές του μικρομεσαίου φαρμακείου σε συνθήκες συνεχιζόμενης ύφεσης λιγοστεύουν μέρα με τη μέρα, ενώ και οι κίνδυνοι που το απειλούν εξακολου- θούν να είναι, πολύ απλά , θανάσιμοι. Η επιπλέον μείωση του κόστους είναι πι- θανόν να κάνει ανεπανόρθωτη ζημιά στη λειτουργικότητά του. Οι πληρωμές των ασφαλιστικών ταμείων είναι αμφίβολο αν θα διατηρήσουν ακόμη και τη σημερινή σταθερή ροή τους. Η διαρκής μείωση της αγοραστικής του δυνατό- τητας πολύ σύντομα θα οδηγήσει τον ασθενή στην αποδοχή του φαρμάκου με την τιμή αναφοράς, ενώ θα περιορίσει σημαντικά και τις αγορές των πέραν του φαρμάκου ειδών φαρμακείου. Τα ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ., μέσα από την κερκόπορτα των λεγόμενων light βιταμινών, θα οδεύσουν συνολικά (κατά τη μνημονιακή απαίτηση) στα σούπερ μάρκετ. Το ποσοστό κέρδους (πάντα κατά τη μνημονιακή απαίτηση) είναι πιθανόν να μειωθεί κι άλλο, στα πλαίσια μιας νέας σειράς μέτρων περιορισμού της φαρμακευτικής δαπάνης (όπως πλαφόν ανά γιατρό, ανά ασθενή κλπ.), εφόσον δεν επιτευχθούν οι αρχικοί στόχοι. Παράλληλα, με τον πολιορκητικό κριό του πλήρως απελευθερωμένου ωραρίου, θα πληθαίνουν οι προσπάθειες της τρόικας για την «άλωση» του επαγγέλματος, με σκοπό την είσοδο ή/και δημιουργία αλυσίδων φαρμακείων από μεγάλες μονάδες εντάσεως κεφαλαίου. Μπροστά σε αυτές τις απειλές, το μικρομεσαίο φαρμακείο δείχνει ανοχύρωτη πόλη. Μόνη διέξοδο αποτελεί η συσπείρωσή του σε συνεταιρισμένες μονάδες, λύση που θα επεκτείνει τις επιχειρηματικές μας επιλογές και, μαζί με την αναβάθμιση και ενίσχυση του συμβου- λευτικού μας ρόλου στις υπηρεσίες της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, συνιστά τον μόνο —και δύσκολο— δρόμο για την επαγγελματική μας επιβίωση. Άλλωστε το Ταλμούδ, η ιουδαϊκή διδασκαλία —όταν «τα οικονομικά στενεύουν» χρήσιμο είναι να την εμπιστεύεσαι…— διδάσκει ότι «θαύματα μπορεί να γίνονται, αλλά αυτό δεν ση- μαίνει ότι πρέπει να βασίζεσαι σ’ αυτά»... Τάκης Χονδρογιάννης φαρμακοποιός - εκδότης Ως εκ θαύματος Ο Νίκος Καζαντζάκης είχε πει κάποτε: «Η Ελλάδα επιζεί ακόμα, επιζεί νομίζω μέσα από διαδοχικά θαύματα». Η φράση μοιάζει να ταιριάζει και στο μικρομεσαίο ελληνικό φαρμακείο την εποχή των μνημονίων. editorial 6