Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #135

λευτέρης μαρίνος áðüøåéò 22 Ο Λευτέρης Μαρίνος είναι M.Sc. φαρμακοποιός, μέλος του Φ.Σ. Αττικής. elmarinos@gmail.com Οι άνθρωποι που καταφεύγουν στην τέχνη προσδοκώντας από εκείνη πολύ περισσότερα από μια απλή αναπαράσταση της ζωής, όπως την έμπνευση, την αλήθεια ή οτιδήποτε θα μπορούσε να αναζητήσει κρυφά ή φανερά το πνεύμα, έχουν συνήθως την τύχη να απολαμβάνουν τη δικαίωση αυτών των προσδοκιών. Επιπλέον, ένα από τα χαρίσματα της μεγάλης τέχνης είναι η ικανότητά της να αποκαλύπτει πτυχές της ζωής που, αν και ζωντανεύουν σε κάθε ανάσα της καθημερινότητας, παραμένουν πρακτικά αόρατες. Ο πίνακας «Μάχη με ρόπαλα» του Γκόγια παρουσιάζει δύο γυμνόστηθους αντιπάλους που μάχονται ο ένας τον άλλο. Θα μπορούσε να απεικονίζει μια φορτισμένη μάχη, σαν τις περισσότερες από αυτές των οποίων γίναμε μάρτυρες το τελευταίο χρονικό διάστημα, ικανή να προσφέρει συγκινή- σεις, καθώς το δράμα της αναμέτρησης εξελίσσεται. Ο Γκόγια, όμως, ως πιο ρεαλιστής από τους περισσότερους που εξιστορούν αντιπαραθέσεις, ανάγοντάς τις σε θέαμα, εξαιτίας της αναπαραστατικής τεχνοτροπίας του ζωγραφίζει και τον τόπο της συμπλοκής, απεικονίζοντας τους δύο μαχη- τές να βυθίζονται στην κινούμενη άμμο. Με κάθε χτύπημα οι δύο μαχη- τές βυθίζονται όλο και περισσότερο. Αρχικά τα πόδια, αλλά μετά, καθώς η μάχη προχωρά, οι γοφοί, οι ώμοι, ώσπου στο τέλος, όταν φιμωθεί με άμμο το στόμα τους και είναι πλέον ανήμποροι έστω να φωνάξουν βοήθεια, θα έρθει η κορύφωση του δράματος και η ολοκλήρωση της τραγωδίας. Ο κα- θοριστικός τρόπος με τον οποίο εισέρχεται ο αγνοημένος τρίτος παράγο- ντας, το περιβάλλον, στο δυαδικό παιχνίδι των αντιμαχόμενων, μέλει να είναι και μοιραίος, θυμίζοντάς μας εμφατικά ότι δεν επιβιώνει απαραίτητα ο ικανότερος ή ο ισχυρότερος. Αν όμως οι δύο αντίπαλοι κατανοούσαν τις συνθήκες και προσπαθούσαν να συνεννοηθούν, ώστε τουλάχιστον να πά- ψουν να συνεχίσουν να βυθίζονται και να εξασθενούν από τα μάταια χτυ- πήματα, και να συνεργαστούν ώστε να αναζητήσουν βοήθεια ή λύση δια- φυγής από την αμμώδη απελπισία τους, θα είχαν μάλλον καλύτερη τύχη. Η σημασία του πίνακα που φιλοτέχνησε ο Γκόγια είναι διαχρονική, όπως και οι επισημάνσεις του. Όμως είναι ωφελιμότερο να τον εκλάβει κανείς ως μια γενικότερη υπόδειξη της ανθρώπινης πνευματικής αδυναμίας να αντιλαμβάνεται κάποιες φορές τα ουσιαστικότερα, παρά να παρασυρθεί από το κλίμα των ημερών και να αντιληφθεί τα παραπάνω ως μια πολιτι- κή αλληγορία. Πρόκειται για μια αδυναμία που βασανίζει και το δικό μας επαγγελματικό κλάδο, καθώς κάποιες επιμέρους διαφορές και οι λίγες ευτυχώς αντιπαλότητες διαμορφώνουν την εσφαλμένη αντίληψη ότι εί- μαστε ασύμπτωτοι. Η αλήθεια όμως είναι ότι όλοι ταυτιζόμαστε με την ίδια ανάγκη υπεράσπισης της εργασίας, του ρόλου, της αξίας, της υγείας των ασθενών και της προσφοράς μας. Και φαίνεται ότι όλα τα προηγούμε- να μπορούν να διασωθούν, αρκεί να αντιληφθούμε ότι το κοινωνικοοικο- νομικό περιβάλλον θα κρίνει την ύπαρξή μας όχι βάσει των προσωπικών αρετών μας, αλλά κυρίως από τη συλλογική ικανότητά μας να συνεννοού- μαστε, να συνεργαζόμαστε και να εξελισσόμαστε. Οι συνάδελφοί μας, πέρα από τον Ατλαντικό, στη Μέκκα του ατομισμού, όταν κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις προχώρησαν συλλο- γικά και σχημάτισαν συνεταιριστικές αλυσίδες διαχείρισης φαρμακείων. Εμείς πιθανόν να έχουμε ακόμα περισσότερες επιλογές · αλλά μπορούμε να τις δούμε;  Τι μπορούμε να μάθουμε από τον Γκόγια; Ο καθοριστικός τρόπος με τον οποίο εισέρχεται ο αγνοημένος τρίτος παράγοντας, το περιβάλλον, στο δυαδικό παιχνίδι των αντιμαχόμενων, μέλει να είναι και μοιραίος, θυμίζοντάς μας εμφατικά ότι δεν επιβιώνει απαραίτητα ο ικανότερος ή ο ισχυρότερος. Ο πίνακας Μάχη με ρόπαλα (Duelo a garrotazos) του Φρανθίσκο Γκόγια