Φαρμακευτικός Κόσμος, Τεύχος #134

ôåêìçñßùóÝ ôï 72 έρευνα - επιμέλεια: βασίλης μπιρλιράκης Το ερώτημα που θέτει ο ασθενής θα πρέπει να το μεταμορφώσουμε σε κλινικό ερώτημα , το οποίο θα μπορούσε να διατυπωθεί με την εξής μορφή: «Στην πρόληψη της ουρολοίμωξης ο χυμός cranberry είναι πε- ρισσότερο αποτελεσματικός από το νερό ή από εικονικό φάρμακο;». Ως φαρμακοποιοί οφείλουμε να απαντήσουμε τεκμηριωμένα στο ερώ- τημα του ασθενή και όχι απλά να του παραθέσουμε μια πληροφορία την οποία διαβάσαμε σε ένα βιβλίο ή μια μελέτη. Προκειμένου να αναζητήσουμε τεκμηριωμένες πληροφορίες καταφεύ- γουμε σε βάσεις δεδομένων , όπως το Cochrane Collaboration ( Ίδρυμα για την Τεκμηριωμένη Πληροφόρηση στον Χώρο της Υγείας), στις οποί- ες μπορούμε να εντοπίσουμε ανασκοπήσεις κλινικών μελετών. Πράγματι, στο Cochrane Collaboration υπάρχει δημοσιευμένη μια ανα- σκόπηση 10 κλινικών δοκιμών στις οποίες συμμετείχαν περισσότερα από 1.050 άτομα. Πέραν αυτών εντοπίστηκαν άλλες 6 μελέτες οι οποίες όμως δεν συμπεριελήφθησαν στην μετα-ανάλυση, καθώς είτε παρουσί- αζαν μεθοδολογικά προβλήματα είτε είχαν ελλιπή στοιχεία. Τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την ανασκόπηση είναι τα εξής:  Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι ο χυμός cranberry μπορεί να μειώσει τον αριθμό των συμπτωματικών ουρολοιμώξεων σε διάστημα 12 μη- νών, ιδιαίτερα σε γυναίκες με υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις.  Η αποτελεσματικότητα του χυμού cranberry σε άλλες ομάδες ασθε- νών (π.χ. ηλικιωμένοι άντρες και γυναίκες που χρειάζονται καθετηρια- σμό) είναι αβέβαιη.  Δεν είναι σαφές ποια είναι η βέλτιστη δόση και ποιος είναι ο βέλτιστος τρόπος χορήγησης (π.χ. χυμός, δισκία ή κάψουλες).  Ο μεγάλος αριθμός ατόμων που εγκατέλειψαν τις μελέτες αποτελεί έν- δειξη πως η χρήση του χυμού cranberry πιθανά να μην είναι αποδεκτή για μεγάλο χρονικό διάστημα.  Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες σχετικές με την αποτελεσματικότητα του χυμού cranberry στις ουρολοιμώξεις. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η τελική κλινική απόφαση για το εάν ο ασθε- νής θα κάνει χρήση ή όχι χυμού cranberry δεν μπορεί να βασίζεται μό- νον στα τεκμήρια, αλλά είναι σύζευξη τεκμηρίων, κλινικής εμπειρίας του θεραπευτή και ιδιαιτεροτήτων του ασθενή. Jepson RG, Craig JC. Cranberries for preventing urinary tract infections. Cochrane Database of Systematic Reviews 2008 , Issue 1.  Φυσιολογικά τα ούρα είναι στείρα μικροβίων. Όταν όμως μικροοργα- νισμοί εισέλθουν στο ουροποιητικό σύστημα (συνήθως αποικίζοντας το έξω στόμιο της ουρήθρας και την ουροδόχο κύστη), τότε μπορούν να πολλαπλασιαστούν και να προκα- λέσουν ουρολοιμώξεις. Ο συνήθης παράγοντας που ευθύνεται για την ουρολοίμωξη είναι το κολοβακτήριο Escherichia coli. Οι πιο κοινοί τύποι ουρολοίμωξης είναι η ουρηθρίτιδα (στην ουρήθρα) και η οξεία κυστίτιδα (στην ουροδό- χο κύστη). Σοβαρότερες όμως θεω- ρούνται οι λοιμώξεις του ανώτερου ουροποιητικού συστήματος (πυελο- νεφρίτιδα, σπειραματονεφρίτιδα). Οι ουρολοιμώξεις μπορεί να είναι συμπτωματικές ή ασυμπτωματικές. Στις συμπτωματικές ουρολοιμώ- ξεις τα βασικά συμπτώματα είναι η συχνουρία, η ενόχληση (τσούξιμο) κατά την ούρηση και τα θολά ούρα. Η συνύπαρξη πυρετού μας υποψιά- ζει για ουρολοίμωξη στο ανώτερο ουροποιητικό. Υποστηρίζεται πως ο χυμός cran- berry προλαμβάνει αλλά επίσης βο- ηθά και στην αντιμετώπιση των ου- ρολοιμώξεων. Είναι δύο οι πιθανοί μηχανισμοί δράσης. Σύμφωνα με την πρώτη θεωρία αλλοιώνονται οι εξωτερικές ινώδεις δομές των πα- θογόνων μικροβίων, εμποδίζοντας την προσκόλλησή τους στα τοιχώ- ματα του ουροποιητικού. Σύμφωνα με τη δεύτερη θεωρία μειώνεται το pH της ουροδόχου κύστης, καθι- στώντας το περιβάλλον «αφιλόξε- νο» για τα παθογόνα μικρόβια. Άκουσα ότι ο χυμός Cranberry που πίνω κάθε πρωί με προστατεύει από τις ουρο- λοιμώξεις Η υπεραξία της υπηρεσίας φαρμακευτικής πληροφόρησης δεν προκύπτει μόνον από την πληροφορία, αλλά κυρίως από το βαθμό τεκμηρίωσής της. www.cochrane.org