Το κάπνισμα επηρεάζει την υγεία του περιοδοντίου

Οι καπνιστές κατατάσσονται στις ομάδες υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση περιοδοντικής νόσου, γεγονός που θα πρέπει να τους κινητοποιεί για τακτικότερες επισκέψεις στον οδοντίατρο, αλλά και αποτελεσματική καθημερινή στοματική υγιεινή.

Το βούρτσισμα των δοντιών δύο φορές την ημέρα με μαλακή οδοντόβουρτσα, σε συνδυασμό με τη χρήση του κατάλληλου στοματικού διαλύματος και βοηθημάτων μεσοδόντιου καθαρισμού (οδοντικό νήμα και μεσοδόντια βουρτσάκια) αποτελούν τα όπλα για την πρόληψη της περιοδοντικής νόσου, αλλά και για τη διατήρηση του θεραπευτικού αποτελέσματος.

Γενικά

Η περιοδοντική νόσος είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος που οφείλεται σε συγκεκριμένα βακτήρια της οδοντικής μικροβιακής πλάκας, τα λεγόμενα περιοπαθογόνα. Η οδοντική μικροβιακή πλάκα αποτελεί συνάθροιση μικροβίων που προσκολλώνται στέρεα στους οδοντικούς ιστούς. Τα μικρόβια αυτά πολλαπλασιάζονται και παράγουν τοξίνες, οι οποίες προκαλούν φλεγμονή. Αρχικά η φλεγμονή εμφανίζεται στα ούλα και το στάδιο αυτό είναι αντιστρεπτό. Εάν όμως η ουλίτιδα δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, τότε η φλεγμονή μπορεί να προχωρήσει βαθύτερα και να οδηγήσει σε καταστροφή του συνόλου των ιστών του περιοδοντίου, με την εκδήλωση της περιοδοντίτιδας. Η περιοδοντίτιδα δεν είναι αντιστρεπτή και μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε απώλεια δοντιών και καταστροφή του οστού της γνάθου (φατνιακό οστούν).

Η ουλίτιδα και η περιοδοντίτιδα αποτελούν παγκόσμιο πρόβλημα, αφού 5-15% των περισσότερων πληθυσμών έχουν σοβαρή περιοδοντική νόσο. Και στην Ελλάδα, η περιοδοντική νόσος αποτελεί σοβαρό πρόβλημα της στοματικής υγείας, αφού σύμφωνα με την πιο πρόσφατη πανελλαδική έρευνα της Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας, 91% των ενηλίκων έχουν προβλήματα στο περιοδόντιο, ενώ ανησυχητικό είναι και το γεγονός ότι και τα παιδιά και οι έφηβοι σε ποσοστό περίπου 83% έχουν προβλήματα στα ούλα τους.

Η βλαπτική επίδραση του καπνίσματος στην περιοδοντική υγεία

Ένας σημαντικός επιβαρυντικός παράγοντας για την εκδήλωση της περιοδοντικής νόσου είναι το κάπνισμα, καθώς μεγάλος αριθμός μελετών έχει δείξει την επίδραση του καπνίσματος στην εμφάνιση, αλλά και στη βαρύτητα της νόσου. Έχει διαπιστωθεί ότι οι καπνιστές έχουν 2,5 έως 6 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για την εμφάνιση νόσων του περιοδοντίου. Μάλιστα, ιδιαίτερο ρόλο φαίνεται να παίζει ο αριθμός των τσιγάρων που καταναλώνονται ημερησίως, καθώς και τα χρόνια καπνίσματος.

Ο μηχανισμός επίδρασης του καπνίσματος στην περιοδοντική υγεία έγκειται κυρίως στην τροποποίηση της άμυνας του οργανισμού. Συγκεκριμένα, έχει αποδειχθεί ότι η νικοτίνη επιδρά στην ανοσολογική απόκριση των περιοδοντικών ιστών έναντι των μικροβίων. Πιο αναλυτικά, το κάπνισμα καταστέλλει τη δράση των ουδετερόφιλων και μακροφάγων κυττάρων, που αποτελούν την πρώτη γραμμή άμυνας του οργανισμού, ενώ μειώνει, επίσης, την παραγωγή αντισωμάτων. Επιπλέον, το κάπνισμα επιδρά αρνητικά και στην επούλωση των ιστών του περιοδοντίου λόγω της μείωσης της αιμάτωσης της περιοχής που προκαλείται από τη νικοτίνη. Επομένως, οι συνέπειες του καπνίσματος επεκτείνονται και στην αποτελεσματικότητα της περιοδοντικής θεραπείας. Έτσι, στους καπνιστές, η επουλωτική ικανότητα των περιοδοντικών ιστών περιορίζεται σημαντικά μετά από χειρουργική ή μη θεραπεία, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα χαμηλότερα ποσοστά επιτυχίας της περιοδοντικής θεραπείας.

Παρομοίως, και η επιτυχία της τοποθέτησης εμφυτευμάτων, τα οποία έχουν ιδιαίτερα υψηλό κόστος, φαίνεται να επηρεάζεται από το κάπνισμα. Συγκεκριμένα, οι καπνιστές στους οποίους τοποθετούνται εμφυτεύματα έχουν μέχρι 2,5 φορές παραπάνω πιθανότητα αποτυχίας σε σχέση με άτομα που δεν καπνίζουν. Επίσης, ακόμη και σε περιπτώσεις πετυχημένης περιοδοντικής θεραπείας, παρατηρείται συχνά σε χρόνιους και βαρείς καπνιστές υποτροπή της νόσου. Αντιθέτως, η διακοπή του καπνίσματος φαίνεται να επιδρά θετικά τόσο στην εξέλιξη της περιοδοντικής νόσου όσο και στη θεραπεία.

Αντιμετώπιση

Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι οι καπνιστές κατατάσσονται στις ομάδες υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση περιοδοντικής νόσου, γεγονός που θα πρέπει να τους κινητοποιεί για τακτικότερες επισκέψεις στον οδοντίατρο, αλλά και αποτελεσματική καθημερινή στοματική υγιεινή. Το βούρτσισμα των δοντιών δύο φορές την ημέρα με μαλακή οδοντόβουρτσα, σε συνδυασμό με τη χρήση του κατάλληλου στοματικού διαλύματος και βοηθημάτων μεσοδόντιου καθαρισμού (οδοντικό νήμα και μεσοδόντια βουρτσάκια) αποτελούν τα όπλα για την πρόληψη της περιοδοντικής νόσου, αλλά και για τη διατήρηση του θεραπευτικού αποτελέσματος.