Οι 10 αλλαγές στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας

Η μεταρρύθμιση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) και η αλλαγή του ρόλου του ΕΟΠΥΥ οδεύει προς υλοποίηση. Η επιστημονική επιτροπή για την υποστήριξη της Μεταρρύθμισης της ΠΦΥ, με πρόεδρο τον Κυριάκο Σουλιώτη, επίκουρο καθηγητή Πολιτικής Υγείας και άλλα 6 μέλη (ανάμεσα στα οποία 3 γιατροί, μία κοινωνική λειτουργός και ένας δικηγόρος) ετοίμασαν την πρότασή τους για τις μεγάλες αλλαγές που αναμένουμε στην Υγεία. Η πρόταση θα αναρτηθεί στην επίσημη ιστοσελίδα του υπουργείου Υγείας προκειμένου να ξεκινήσει άμεσα δημόσιος διάλογος.

Ο ΕΟΠΥΥ προτείνεται να έχει το ρόλο του αποκλειστικού διαχειριστή του συνόλου των δημόσιων πόρων για την υγεία, και να διαπραγματεύεται περαιτέρω με την πλευρά της προσφοράς. Επίσης, να εστιάσει το ενδιαφέρον του στη θέσπιση προδιαγραφών ποιότητας και αποτελεσμάτων στους παρόχους των υπηρεσιών υγείας και στη σύνδεση αυτών με το σύστημα αποζημίωσης. Το σύνολο των δομών, του ανθρώπινου δυναμικού και του εξοπλισμού που διαθέτει σήμερα, θα αξιοποιηθούν εντασσόμενα στο νέο, ενιαίο δημόσιο σύστημα πρωτοβάθμιας περίθαλψης.

Βασική αρμοδιότητα του ΕΟΠΥΥ είναι η σύναψη συμβάσεων με όλες τις ιδιωτικές δομές, καθώς και η διαχείριση του συνόλου των δημόσιων πόρων για την Υγεία.

Τα δέκα βασικά σημεία της πρότασης έχουν ως εξής:

1ο σημείο: Οι ανάγκες του πληθυσμού

Τι ισχύει: Λειτουργούν δυο υποσυστήματα πρωτοβάθμιας φροντίδας: α) υπηρεσίες ασφαλιστικών ταμείων που εντάχθηκαν στον ΕΟΠΥΥ και β) Κέντρα Υγείας του ΕΣΥ.

Τι προτείνεται: Υπαγωγή όλων των δημόσιων δομών ΠΦΥ (Κέντρα Υγείας και Περιφερειακά Ιατρεία ΕΣΥ, μονάδες ΕΟΠΥΥ, δομές Τοπικής Αυτοδιοίκησης κ.ά.) σε έναν φορέα, ο οποίος θα είναι υπεύθυνος για την εποπτεία, τη λειτουργία και τη χρηματοδότησή τους.

2ο σημείο: Τρόπος λειτουργίας

Τι ισχύει: Τα πολυιατρεία εποπτεύονται από τον ΕΟΠΥΥ και τα Κέντρα Υγείας από τα νοσοκομεία του ΕΣΥ, τα μεν λειτουργούν με ωράριο, ενώ τα δεύτερα όχι.

Τιπροτείνεται: Η εποπτεία όλων ανατίθεται στις Υγειονομικές Περιφέρεις και οργανώνεται η 24ωρη λειτουργία των δομών ΠΦΥ καθώς και η επέκταση του ωραρίου λειτουργίας για προγραμματισμένες επισκέψεις (από 5,5 ώρες σε πλήρες 8ωρο για τις δομές του ΕΟΠΥΥ).

3ο σημείο: Πρόσβαση των ασφαλισμένων

Τι ισχύει: Οι ασφαλισμένοι «μπαίνουν» στο σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στους χρόνους που ορίζει το στενό χρονικό πλαίσιο της λειτουργίας των μονάδων του ΕΟΠΥΥ ή των Κέντρων Υγείας.

Τι προτείνεται: Εισάγεται ο θεσμός του οικογενειακού ιατρού ως δικαίωμα του πολίτη και ως υποχρέωση του συστήματος υγείας έναντι των πολιτών. Δεν συνοδεύεται από αποκλεισμούς στην πρόσβαση σε ιατρούς ειδικότητας αλλά ως σημείο αναφοράς για τη συγκέντρωση των πληροφοριών υγείας που αφορούν κάθε πολίτη.

Ρόλο οικογενειακού ιατρού αναλαμβάνουν (είτε μεμονωμένα είτε ως ομάδα):

• Γιατροί του ενιαίου δημόσιου πλέγματος υπηρεσιών ΠΦΥ
• Συμβεβλημένοι ιδιώτες με ειδικότητες Γενικής Ιατρικής, Παθολογίας και Παιδιατρικής
• Γιατρός άλλης ειδικότητας, έπειτα από επιλογή του ασθενή, σε περιπτώσεις χρόνιων νοσημάτων.

Ο θεσμός συνδέεται μεταξύ άλλων με δράσεις πρόληψης, 24ωρη λειτουργία και κατ? οίκον φροντίδα.

4ο σημείο: Παρεχόμενες υπηρεσίες

Τι ισχύει: Παρωχημένο και περιορισμένης εμβέλειας σύστημα, βασισμένο στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων με απουσία συστηματικής και ολοκληρωμένης παρακολούθησης. Οι υπηρεσίες που παρέχονται εξαρτώνται από τη δομή όπου απευθύνεται ο ασθενής, π.χ. πολυιατρείο πρώην ΙΚΑ ή Κέντρο Υγείας.

Τι προτείνεται: Υπηρεσίες υγείας με έμφαση στην πρόληψη και την προαγωγή υγείας. Επίσης, διεύρυνση των υπηρεσιών υγείας στο πεδίο της προληπτικής οδοντιατρικής και την αντιμετώπιση των ψυχικών παθήσεων και των εξαρτήσεων.

5ο σημείο: Διαχείριση χρόνιων ασθενών

Τι ισχύει: Δεν υπάρχει συστηματική παρακολούθηση με συμμετοχή του ασθενούς (εκπαίδευση) στη διαχείριση της νόσου του.

Τι προτείνεται: Λειτουργία Ομάδας επαγγελματιών υγείας, με επίκεντρο τον οικογενειακό ιατρό και τη συμμετοχή ιατρών ειδικοτήτων. Ενεργοποίηση και εκπαίδευση του ασθενή στη διαχείριση της νόσου του.

6ο σημείο: Εργασιακό καθεστώς εργαζομένων

Τι ισχύει: Πολλαπλές σχέσεις με διαφορετικό καθεστώς αμοιβών, ωρών απασχόλησης και αποκλειστικότητας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι γιατροί του ΙΚΑ με εργασιακό ωράριο 5,5 ωρών και δικαίωμα διατήρησης ιδιωτικού ιατρείου, σε αντίθεση με τους γιατρούς των Κέντρων Υγείας που είναι πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.

Τι προτείνεται: Σταδιακή σύγκλιση του πλαισίου συνεργασίας των ιατρών με το νέο σύστημα με την υιοθέτηση της πλήρους απασχόλησης για όλους τους ιατρούς που υπηρετούν στο νέο δημόσιο σύστημα παροχής υπηρεσιών ΠΦΥ.

7ο σημείο: Εισαγωγή στην ΠΦΥ νέων γιατρών

Τι ισχύει: Σήμερα είναι αποκλεισμένοι από τη συνεργασία με το δημόσιο σύστημα καθώς δεν μπορούν να συμβληθούν με τον ΕΟΠΥΥ.

Τι προτείνεται: Να δοθεί η δυνατότητα σύναψης και νέων συμβάσεων τόσο του ΕΟΠΥΥ όσο και των Κ.Υ. με ιδιώτες γιατρούς χωρίς περιορισμό ως προς τον αριθμό τους αλλά με δεσμεύσεις ως προς το παραγόμενο έργο – σύμφωνα με τις ανάγκες– και διαδικασία αξιολόγησης.

8ο σημείο: Αμοιβή ιατρικού προσωπικού

Τι ισχύει: Πάγια αντιμισθία με διαφορετικό ύψος ανάλογα με το φορέα

απασχόλησης και κατά πράξη και περίπτωση για την άσκηση ιδιωτικού έργου. Καμία σύνδεση της αποζημίωσης με την ποιότητα και τα αποτελέσματα.

Τι προτείνεται: Οι ειδικότητες που θα αναλάβουν ρόλο οικογενειακού ιατρού προτείνεται να αμειφθούν στη βάση ενός σύνθετου συστήματος το οποίο θα περιλαμβάνει:

α) κατά κεφαλήν αμοιβή και

β) αμοιβή στη βάση αποτελεσμάτων και στη βάση της διαχείρισης πολλαπλών προβλημάτων, την υποστήριξη δράσεων πρόληψης κ.λπ. Για τις υπόλοιπες ειδικότητες είναι αναγκαίο να εφαρμοστούν πολιτικές αποζημίωσης στη βάση του όγκου των παρεχόμενων φροντίδων (αντίστροφη σχέση).

9ο σημείο: Κατ? οίκον φροντίδα

Τι ισχύει: Η κατ? οίκον φροντίδα εφαρμόζεται πολύ περιορισμένα με αποτέλεσμα μια βασική αρχή της ΠΦΥ, δηλαδή ο προσανατολισμός του συστήματος υγείας προς τον πολίτη να μην μπορεί να υλοποιηθεί. Ο κανονισμός παροχών του ΕΟΠΥΥ ουσιαστικά δεν προβλέπει κατ' οίκον νοσηλεία.

Τι προτείνεται: Εισάγεται η κατ? οίκον φροντίδα με την ενεργοποίηση του ρόλου του νοσηλευτή ΠΦΥ αλλά και άλλων επαγγελματιών υγείας. Σε κάθε ασθενή που αξιολογείται ότι χρήζει κατ? οίκον φροντίδας πραγματοποιείται αρχική εκτίμηση της κατάστασης υγείας και καταρτίζεται ατομικό σχέδιο, το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων τον τύπο και τη συχνότητα φροντίδας και τους επαγγελματίες που την αναλαμβάνουν. Η ομάδα θα συνεδριάζει σε τακτά διαστήματα για επανεκτίμηση των αναγκών και αναθεώρηση του σχεδίου φροντίδας των ασθενών.

10ο σημείο: Κάρτα υγείας/ φάκελος ασθενούς

Τι ισχύει: Παρά τα τεράστια άλματα που έχουν συντελεστεί με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, δεν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα των ασφαλισμένων.

Τι προτείνεται: Με σημείο αναφοράς την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, προτείνεται όπως ξεκινήσει άμεσα η ενσωμάτωση, στην εφαρμογή της ΗΔΙΚΑ, ενός ατομικού αρχείου υγείας (Patient Summary). Στη συνέχεια, αυτό θα ενσωματωθεί στην κάρτα υγείας και θα διασυνδέεται με τον ηλεκτρονικό φάκελο ασθενούς. Η σχετική πρωτοβουλία πρέπει να αναληφθεί από κοινού από τον ΕΟΠΥΥ και τις ΥΠΕ.

Το παραπάνω σχέδιο παρέμβασης για ένα ενιαίο, δημόσιο σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, προτείνεται να υλοποιηθεί σταδιακά, με τις δομές, το ανθρώπινο δυναμικό και τον εξοπλισμό σε πλήρη λειτουργία.