Νέα μέθοδος απομόνωσης της ελαιοευρωπαϊνης

Νέα μέθοδος για την απομόνωση της φαρμακευτικής ουσίας ελαιοευρωπαΐνης ή ολεοευρωπαΐνης από τα φύλλα ελιάς αναπτύχθηκε στο Εργαστήριο Χημείας Φυσικών Προϊόντων του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων (ΜΑΙΧ) και παρουσιάστηκε σε πρόσφατη συνάντηση επιστημόνων στα Χανιά.

Στο πλαίσιο της συνάντησης, που είχε στόχο τη σύνδεση επιχειρήσεων με ακαδημαϊκά ιδρύματα, βραβεύτηκε για τη μέθοδο αυτή ο συντονιστής Σπουδών και Έρευνας του Προγράμματος Ποιότητας Τροφίμων και Χημείας Φυσικών Προϊόντων του ΜΑΙΧ, Παναγιώτης Κεφάλας.

Πρόκειται για μια νέα και γρήγορη μέθοδο απομόνωσης ελαιοευρωπαΐνης υψηλής καθαρότητας από φύλλα ελιάς, η οποία δίνει προϊόν σε δύο επίπεδα: πρώτον, εκλεκτική ανάκτηση φαινολικού μείγματος από τα φύλλα, εμπλουτισμένου μέχρι 50% σε ελαιοευρωπαΐνη, με τρόπο φθηνό και γρήγορο, χωρίς τη χρήση τοξικών διαλυτών, οι οποίοι και ανακυκλώνονται. Το μείγμα αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως έχει. Σε δεύτερο επίπεδο, η συγκεκριμένη ουσία μπορεί να καθαριστεί κατά 95%-98% και με τελική απόδοση 1 γραμμάριο από 100 γραμ. ξηρών φύλλων.

Η μέθοδος βασίζεται στον ελαφρώς όξινο χαρακτήρα των φαινολικών και την πολικότητά τους, που επιτρέπουν την εκλεκτική τους εκχύλιση από το φυτικό ιστό με τη χρήση κάποιου αλκαλικού φορέα. Η ελαιοευρωπαΐνη είναι ευαίσθητη στο αλκαλικό περιβάλλον, όμως στις ελεγχόμενες συνθήκες της συγκεκριμένης μεθόδου δεν αλλοιώνεται.

Τι είναι η ελαιοευρωπαΐνη

Η ελαιοευρωπαΐνη ανήκει στα σεκοϊριδοειδή (secoiridoids), που απαντούν κυρίως στις φυτικές οικογένειες Oleaceae, Gentianaceae, Cornaleae. Πρόκειται για γλυκοζίτη με πικρή γεύση, ο οποίος διασπάται εύκολα με όξινη ή ενζυματική υδρόλυση προς ελενολικό οξύ, υδροξυτυροσόλη και γλυκόζη. Η χρήση του στην ιατρική ανάγεται στα πρώτα χρόνια του 19ου αιώνα, όταν εκχύλισμα φύλλων ελιάς χρησιμοποιήθηκε κατά της ελονοσίας. Μέχρι σήμερα έχουν αναφερθεί για την ελαιοευρωπαΐνη μια σειρά από ενδιαφέρουσες βιολογικές ιδιότητες και έχει βρεθεί ότι η χρήση της είναι αποτελεσματική ως αντιβιοτικό, αντιμικροβιακό και αντιμυκητιακό, για χρήση εναντίον της σαλμονέλας, ως φυσικό αντιοξειδωτικό, ως αντιυπερτασικό και με υπογλυκαιμική δράση.

Εργαστήριο Χημείας Φυσικών Προϊόντων-Αναλυτικής Χημείας και ο Παναγιώτης Κεφαλάς

Το Εργαστήριο ανήκει στο Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων και δραστηριοποιείται στη μελέτη αντιοξειδωτικών και στη χημεία τους, στην ανάπτυξη μεθόδων χημειοφωταύγειας, στην απομόνωση και ταυτοποίηση φυσικών προϊόντων από διάφορες πηγές (συμπεριλαμβανομένων των αποβλήτων της βιομηχανίας μεταποίησης γεωργικών προϊόντων), στις μελέτες αυθεντικότητας τροφίμων-ποτών, σε συνθετικές προσεγγίσεις φυσικών προϊόντων. Επίσης, παρέχει διαπιστευμένες αναλύσεις -κατά ISO 17025- συμπεριλαμβανομένων των υπολειμμάτων αντιβιοτικών στο μέλι και των πτητικών τοξικών ουσιών σε πόσιμο νερό. Ο Παναγιώτης Κεφάλας είναι οργανικός χημικός, με βασική εξειδίκευση στην οργανική σύνθεση. Αποφοίτησε από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και έκανε διδακτορικό και μεταδιδακτορική έρευνα στο CNRS, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών της Γαλλίας, στο Παρίσι. Έχει περίπου 100 επιστημονικές δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά (peer review), περίπου 70 ανακοινώσεις σε συνέδρια και συμμετοχή στη συγγραφή τριών επιστημονικών βιβλίων.