43.000.000 άνθρωποι-θύματα των ιατρικών λαθών

Σύμφωνα με την μελέτη, κάθε χρόνο περισσότεροι από 43 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο υπόκεινται «βλάβες» εξαιτίας της μη ορθής εφαρμογής της ιατρικής πρακτικής. Οι επιπτώσεις αυτής της συμπεριφοράς μεταφράζονται σε απώλεια 23 εκατομμυρίων χρόνων «υγιούς» ζωής περίπου [Healthy Life Years (HLY)]. Τα ευρήματα αυτής της μελέτης αποτελούν μια σημαντική προσπάθεια υπολογισμού της συνολικής «ζημιάς» που μπορούν να προκαλέσουν οι λαθεμένες ιατρικές πρακτικές στην υγεία.

Οι ερευνητές του HSPH εξέτασαν 7 διαφορετικές αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να προκύψουν κατά τη διάρκεια νοσηλείας των ασθενών εξαιτίας: κακής χρήσης των φαρμάκων, λοιμώξεων που οφείλονται σε καθετήρα εγκατεστημένο στο ουροποιητικό σύστημα, λοιμώξεων από ενδοφλέβιους καθετήρες, νοσοκομειακή πνευμονία, θρόμβων στις φλέβες, πτώσεων και κατακλίσεων. Οι συγγραφείς χρησιμοποίησαν τα υπάρχοντα δεδομένα προκειμένου να «μοντελοποιήσουν» την επίδραση αυτών των ανεπιθύμητων ενεργειών σε ασθενείς που νοσηλεύονταν σε όλο τον κόσμο.Διαπίστωσαν λοιπόν ότι για την πλειονότητα των συγκεκριμένων ανεπιθύμητων ενεργειών ο πρόωρος θάνατος αποτελούσε το βασικό μέγεθος ανάμεσα στα DALYs (έτη ζωής προσαρμοσμένα σε συνθήκες σωματικής ή πνευματικής αδυναμίας - αναπηρίας»): 78,6% επί του συνόλου των ανεπιθύμητων ενεργειών σε χώρες υψηλού εισοδήματος και 80,7% στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.Ωστόσο, η μελέτη διαπίστωσε ότι η αναπηρία ήταν πιο συχνή από ό, τι ο ίδιος ο θάνατος.

Στα υπόλοιπα ευρήματα της μελέτης περιλαμβάνονται και τα ακόλουθα:

• Για κάθε 100 νοσηλείες, παρατηρήθηκαν περίπου 14,2 ανεπιθύμητες ενέργειες σε υψηλού εισοδήματος χώρες και 12,7 στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
• Ο αριθμός των DALYs που είχαν απολεσθεί ήταν περισσότερο από διπλάσιος σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος (15,5 εκατομμύρια), σε σύγκριση με τις χώρες υψηλού εισοδήματος (7,2 εκατομμύρια).
• Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες σε χώρες υψηλού εισοδήματος προέρχονται από ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων (συχνότητα 5%).
• Οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες που εμφανίζονται σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, οφείλονται σε θρόμβους του αίματος στις φλέβες (συχνότητα ποσοστό 3%).

Οι συγγραφείς σημειώνουν ότι στο σύνολό τους τα επτά είδη των δυσμενών επιπτώσεων κατατάσσονται στην 20^ηθέση στον κόσμο, ανάμεσα σε όλες τις κύριες αιτίες νοσηρότητας και θνησιμότητας. Ωστόσο, οι ερευνητές προσθέτουν ότι υπάρχουν πολλά άλλα είδη ανεπιθύμητων ενεργειών που δεν ελήφθησαν υπόψη στην παρούσα μελέτη, όπως για παράδειγμα η χρήση μολυσμένων βελόνων, η χρήση αλλοιωμένων προϊόντων αίματος ή πλαστών φαρμάκων –που πιθανότατα θα αύξανε τις εκτιμήσεις σχετικά με τα απολεσθέντα DALYs.

Τα ευρήματα, τονίζουν οι συγγραφείς, υποδεικνύουν ότι οι φορείς χάραξης πολιτικής και τα έθνη θα πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη έμφαση στη βελτίωση, όχι μόνο της πρόσβασης στην περίθαλψη, αλλά και της διασφάλισης της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης σε όλο τον κόσμο.

Η μελέτη υποστηρίχτηκε από το πρόγραμμα του ΠΟΥ για την ασφάλεια των ασθενών.

Σχόλια

Τόσο το ιατρικό λάθος, όσο και οι συνέπειες από την κακή χρήση των φαρμάκων, αποτελούν γνωστές αιτίες επιβάρυνσης της υγείας των ασθενών, αλλά και συμβολής στην αύξηση των δαπανών υγείας. Αυτό που δεν έχει γίνει κατανοητό τόσο από τους επίσημους ρυθμιστικούς οργανισμούς που χαράσσουν πολιτικές υγείας, όσο και από τους ίδιους τους επαγγελματίες της υγείας, είναι η ανάγκη για μεγαλύτερη συνεργασία ανάμεσα τους, αλλά και η ανάγκη για καλύτερη οργάνωση στην παροχή των υπηρεσιών υγείας και λεπτομερή καταγραφή των πληροφοριών, που αφορούν την εφαρμογή της θεραπείας, την συμμόρφωση του ασθενούς σε αυτή και τον έλεγχο των αποτελεσμάτων της θεραπείας.

Κατά την άποψη μας εμπόδιο σε αυτή την προσπάθεια δεν είναι η έλλειψη γνώσης, αλλά η οργάνωση της γνώσης που συνδέεται με την κουλτούρα των πολιτών στις σύγχρονες κοινωνίες, κουλτούρα που φυσικά επηρεάζει και τους επαγγελματίες της υγείας. Να σημειώσουμε τέλος, ότι σε εποχές οικονομικής «στενότητας» και κρίσης, τέτοιες προσπάθειες είναι περισσότερο από ποτέ απαραίτητες και πρέπει να αρχίσουν άμεσα, γιατί ως γνωστόν, οι αλλαγές που άπτονται των συμπεριφορών και της νοοτροπίας των ανθρώπων είναι «χρονοβόρες».